Ieŋŋilsa (ENG01‑04)
Máhtudakulme ja árvustallam
Máhtudakulme ja árvustallam Jo1 oahppogárvedime oahppoprográmma maŋŋela
Åhpadusá ulmme le oahppe galggá máhttet
- adnethiebalgis stratesjijjajt giellaåmastimen, tækstatjállemin ja guládallamin
Adnet le gå juojddáv ávkástalá jali juojddáv dagá ájggomusáv jåvsåtjit. Adnet le vargga sæmmi gå ávkástallat, sæmmi gå adnuj válldet duola dagu barggovuogev jali vædtsagav.
- adnethiebalgis digitála ressursajt ja ietjá viehkkenævojt giellaåmastimen, tækstatjállemin ja aktisasjbargon
Adnet le gå juojddáv ávkástalá jali juojddáv dagá ájggomusáv jåvsåtjit. Adnet le vargga sæmmi gå ávkástallat, sæmmi gå adnuj válldet duola dagu barggovuogev jali vædtsagav.
- adnetjiednadime minsstarijt guládallamin
Adnet le gå juojddáv ávkástalá jali juojddáv dagá ájggomusáv jåvsåtjit. Adnet le vargga sæmmi gå ávkástallat, sæmmi gå adnuj válldet duola dagu barggovuogev jali vædtsagav.
- gulldalit,
Gulldalit merkaj ájttsat, dádjadit ja tjadnat juojddá juosik mij åvddånbuvteduvvá auditijva, visuála jali taktijla njálmálasj guládallamin, juogu de njuolgga guládallamin jali digitála medijáj baktu.
dádjaditjaDádjadit le árvvedit mav juojddá merkaj, mij javladuvvá jali gåktu dan vijor le. Dádjadusáv máhttá vuosedit gå tjielggi, máhttelisvuodajt árvvaladdá, vuogijt buohtastahttá jali kvalitiehtav árvustallá.
adnetakademijjalasj gielav gå barggi ietjas njálmálasj ja tjálalasj tevstajAdnet le gå juojddáv ávkástalá jali juojddáv dagá ájggomusáv jåvsåtjit. Adnet le vargga sæmmi gå ávkástallat, sæmmi gå adnuj válldet duola dagu barggovuogev jali vædtsagav.
- ságastit dárkkelit ja moatte láhkáj avtatrajes ja tjielggasit, idiomáhtalasj moallánagáj ja moattebelak gárgadisstruktuvraj ma li hiebaduvvam ulmmáj, vuosstájválldáj ja dilláj
- tjielggit iehtjádij argumentierimav jaadnetja tjuovvolit iehtjádij oajvvadusájt gå ságasti ja dágástalli duon dán birra
Adnet le gå juojddáv ávkástalá jali juojddáv dagá ájggomusáv jåvsåtjit. Adnet le vargga sæmmi gå ávkástallat, sæmmi gå adnuj válldet duola dagu barggovuogev jali vædtsagav.
- adnetmáhtov ieŋŋilsa ja ietjá gielaj muodugasjvuoda birra ietjas giellaåmastimen
Adnet le gå juojddáv ávkástalá jali juojddáv dagá ájggomusáv jåvsåtjit. Adnet le vargga sæmmi gå ávkástallat, sæmmi gå adnuj válldet duola dagu barggovuogev jali vædtsagav.
- adnetmáhtov grammatihka ja tækstastruktuvraj birra gå barggá ietjas njálmálasj ja tjálalasj tevstaj
Adnet le gå juojddáv ávkástalá jali juojddáv dagá ájggomusáv jåvsåtjit. Adnet le vargga sæmmi gå ávkástallat, sæmmi gå adnuj válldet duola dagu barggovuogev jali vædtsagav.
- låhkåt ja dágástallat iesjguhtiklágásj tevstaj sisano ja vájkkudimnævoj birra, aktan tevsta majt iesj la válljim
- låhkåt,analysieritja
Analysierit le guoradallat ássjev, gávnev jali moallánagáv, ja dan baktu dádjadit sisanov jali vuojnov. Analysierit máhttá merkahit dárkkelis ja systemáhtalasj giehtadallam ájnegasj elementajs ja aktijvuodav daj gaskan. Guoradallam máhttá aj guosskat barggoprosæssaj.
dålkkutieŋŋils tjáppagirjálasjvuodavDålkkut le gæhttjalit dádjadit dahpadusá, praktihkalasj dile jali dájdalasj åvddånbuktema merkadusáv. Dádjadusá vuodon le álu guoradallam ájnegasj åsijs ja daj gasskavuodav.
- låhkåt jabuohtastahttetduov dáv ássjepruvssátevstajt sæmmi tiemá birra måttijn gáldojn ja lájttálisát
Buohtastahttet le guoradallat avtalágásjvuodajt ja sieradusájt guovte jali moatte vidjurij gaskan.
árvustallatmakta máhttá gáldojda luohteditÁrvustallat le árvvaladdat iesjgeŋgalágásj bielij birra ássjes jali vuojnos. Máhttá aj merkahit kvalitiehtav buktagis jali prosessas árvvaladdat. Árvustallam álu vaddá mærrádusáv jali konklusjåvnåv.
- adnetiesjguhtiklágásj gáldojt lájttális, ulmmelasj ja dárkkelis láhkáj
Adnet le gå juojddáv ávkástalá jali juojddáv dagá ájggomusáv jåvsåtjit. Adnet le vargga sæmmi gå ávkástallat, sæmmi gå adnuj válldet duola dagu barggovuogev jali vædtsagav.
- tjállet formála ja iehpeformála tevstajt, aj aktiduvvam, struktuvrajn ja tjielgasvuodajn. Tevsta galggi gåvvidit, subtsastit ja reflektierit hiebaduvvam ulmmáj, vuosstájválldáj ja dilláj
- árvustallatja giehtadallat ietjas tevstajt fágalasj ævtoj ja giellamáhto milta
Árvustallat le árvvaladdat iesjgeŋgalágásj bielij birra ássjes jali vuojnos. Máhttá aj merkahit kvalitiehtav buktagis jali prosessas árvvaladdat. Árvustallam álu vaddá mærrádusáv jali konklusjåvnåv.
- gåvviditguovdásj sivájt manen ieŋŋils la åvddånam væráltgiellan
Gåvvidit le tjielggit jali buojkuldahttet vásádusáv, dilev, barggoprosessav jali fágalasj ássjev. Gåvvidit máhttá aj merkahit guoskavasj fáhkamoallánagájt adnet systematiseritjit máhtudagáv ássje birra.
- åtsåditieŋŋils værálda moattebelakvuodav ja sebrudagá vidjurijt ájgij tjadá ja
Åtsådit merkaj vásedit ja gæhttjaladdat ja máhttá diehtemvájnov ja oavdduhimev vaddet. Åtsådit máhttá merkahit ájttsat, åhtsåt, ielvvet, váksjot ja guoradallat. Muhttijn merkaj iesjgeŋgalágásj bielijt ássjes guoradallat rabás ja lájttális árvvaladdama baktu. Åtsådit máhttá aj merkahit barggovuogijt, buktagijt jali vædtsagijt gæhttjalit ja árvustallat.
reflektieritdaj badjelReflektierit le guoradallat ja usjudallat iesjgeŋgalágásj bielijt ietjas jali iehtjádij dagojn, guottoj ja ájádusájn. Máhttep aj reflektierit ássjij ja vidjurij, dåjmaj jali ietjama oahppama birra. Reflektierit merkaj gæhttjalit ietjas ájádusájt ja guottojt, ja nav åvddånahttet dádjadusáv.
- dágástallat ieŋŋils kultuvralasj moalgedimvuogij hámev, sisanov ja vájkkudimnævojt iesjguhtiklágásj medijájn, masi gulluji musihkka, filma ja spela, jareflektieritdaj badjel
Reflektierit le guoradallat ja usjudallat iesjgeŋgalágásj bielijt ietjas jali iehtjádij dagojn, guottoj ja ájádusájn. Máhttep aj reflektierit ássjij ja vidjurij, dåjmaj jali ietjama oahppama birra. Reflektierit merkaj gæhttjalit ietjas ájádusájt ja guottojt, ja nav åvddånahttet dádjadusáv.
Åhpadattijn árvustallam
Åhpadattijn árvustallam galggá viehkken åvdedit oahppamav ja fáhkamáhtudagáv åvddånahttet. Oahppe vuosedi ja åvddånahtti máhtudagáv ieŋŋilsin Jo1 oahppogárvedime oahppoprográmman gå guládalli ja aktan barggi dárkkelit ja tjielggasit njálmálattjat ja tjálalattjat, hiebaduvvam ulmmáj, vuosstájválldáj ja dilláj. Ja de vuosedi ja åvddånahtti máhtudagáv gå iesjguhtiklágásj tevstajt tjálli ja gå adni gáldojt kritihkalasj, ulmmelasj ja dárkkelis láhkáj. Åhpadiddje galggá dilev láhtjet oahppijoassálasstemij ja arvusmahttet oahppammiellaj iesjguhtiklágásj stratesjijjaj ja åhpadimressursaj baktu váj oahppij låhkåmtjehpudagájt ja njálmálasj ja tjálalasj tjehpudagájt åvddånahttá. Oahppe galggi vásedit jut gæhttjaladdat aktu ja iehtjádij siegen la oassen giela oahppamis. Åhpadiddje ja oahppe galggi ságastallat oahppij åvddånime birra ieŋŋilsin. Dajna máhtudagájn mav oahppe vuosedi, galggi bessat moalgget majt ietjasa mielas bukti, ja ietjas fágalasj åvddånime badjel reflektierit. Åhpadiddje galggá bagádallat ienep oahppama gáktuj ja åhpadimev hiebadit navti váj oahppe bessi adnet rádijt åvdedittjat låhkåmtjehpudagájt, tjállemtjehpudagájt ja njálmálasj ja digitála tjehpudagájt fágan.
Loahppaárvustallam
Åbbålasjkarakterra galggá gåvvidit oahppe åbbålasj máhtudagáv ieŋŋilsin gå ålli Jo1 oahppogárvedime oahppoprográmmav. Åhpadiddje galggá plánit ja dilev láhtjet váj oahppe bessi vuosedit ietjasa máhtudagáv målsudahkes vuogij majda gulluji dádjadibme, refleksjåvnnå ja lájttális ájádallam iesjgeŋga dilijn. Åhpadiddje galggá biedjat karakterav ieŋŋilsin oahppe vuoseduvvam máhtudagá milta fágan.