Sámegiella vuosttašgiellan (SFS01‑05)
Gealbomihttomearit ja árvvoštallan

Oktavuođaid ovdamearkkat

Čilgehus

Gealbomihttomearit jo3 studerenráhkkanahtti oahppoprográmmaid maŋŋá

Oahpahusa mihttomearri lea ahte oahppi galgá máhttit

  • ságaškuššat oktavuođa birra giela, kultuvrra ja identitehta gaskka fágalaš ságastallamiin
  • lohkat iešguđetlágan teavsttaid historjjálaš konteavsttas ja ohppiid dálááiggis ja reflekteret dan hárrái
  • analyseret ja dulkot sámegiela girjjálašvuođa ja eará kultuvrraid teavsttaid
  • reflekteret sámegiela ja kultuvrra ektui eamiálbmot- ja minoritehtaperspektiivvas
  • geavahit fágamáhtu ja dárkilis ja girjás fágagiela sihke njálmmálaččat ja fágalaččat
  • geavahit árbevirolaš sámi albmanahttinvugiid ja sámigiel terminologiija barggus fágain
  • geavahit máhtu giela, teavstta ja šáŋŋera birra iešguđetlágan njálmmálaš ja čálalaš teakstašlájaid hábmemii
  • suokkardit sámegielaid dili ja iešguđet áiggiid giellapolitihka
  • suokkardit ja ságaškuššat mo iešguđet majoritehtagielat váikkuhit sámegillii ja reflekteret sámegiela geavaheami eavttuid hárrái ovdal, dál ja boahtteáiggis
  • árvvoštallat, válljet ja geavahit heivvolaš giella- ja gulahallanteknologiija dárbbu ja ulbmila mielde
  • áddet ja geavahit metagiela barggus fágain
  • hálddašit giela hápmeoahpa, syntávssa ja riektačállima gulahallamis ja teakstaráhkadeamis

Dađistaga árvvoštallan

Dađistaga árvvoštallan galgá leat mielde ovddideamen oahppama ja gelbbolašvuođa fágas. Oahppit čájehit ja ovddidit gelbbolašvuođa sámegielas vuosttašgiellan jo3 studerenráhkkanahtti oahppoprográmmain go geavahit fágagiela iešguđetlágan njálmmálaš ja čálalaš gulahallandilálašvuođain. Sii čájehit ja ovddidit maid gelbbolašvuođa go analyserejit, dulkojit ja buohtastahttet iešguđetlágan njálmmálaš ja čálalaš teavsttaid, ja go suokkardit teavsttaid ja reflekterejit daid birra. Dasto sii čájehit ja ovddidit gelbbolašvuođa go geavahit máhtu sámegiela, sámi kultuvrra ja sámi servodaga birra go reflekterejit ja ieža ráhkadit iešguđetlágan teavsttaid iešguđetlágan šáŋŋeriin ja iešguđetlágan ulbmiliidda ja vuostáiváldiide. Dasto sii čájehit ja ovddidit gelbbolašvuođa go fágagiela geavahemiin reflekterejit giela ja teavstta hárrái, ja go dárkilit ja máŋggain beliin albmanahttet iežaset njálmmálaččat ja čálalaččat, ja go hálddašit gielalaš hápmegáibádusaid.

Oahpaheaddji galgá diktit ohppiid váikkuhit oahpahussii, ja oahppanhálu ja kreativitehta arvvosmahttit go oahppit besset fágalaš čuolmmaiguin kreatiivvalaččat bargat ja daid suokkardit. Loahpas sii čájehit ja ovddidit gelbbolašvuođa go besset geavahit fágalaš eavttuid, earáid mearkkašumiid ja máhtu giela vuogádagaid birra iežaset njálmmálaš ja čálalaš teavsttaid ovddideapmái ja gielaid buohtastahttimii. Oahpaheaddji ja oahppit galget gulahallat ohppiid ovdáneami birra sámegielas vuosttašgiellan. Oahppit galget beassat geahččaladdat. Gelbbolašvuođa vuođul maid oahppit čájehit, sii galget beassat muitalit maid orrot máhttimin, ja reflekteret iežaset fágalaš ovdáneami birra. Oahpaheaddji galgá oaivadit viidásit oahppama birra ja heivehit oahpahusa nu ahte oahppit besset rávvagiid geavahit iežaset njálmmálaš ja čálalaš teavsttaid divodeapmái ja viidáseabbo ovddideapmái.

Oppalaš árvvoštallan

Oppalašárvosátni galgá čájehit oahppi ollislaš gelbbolašvuođa sámegielas vuosttašgiellan, go oahpahus loahpahuvvo maŋŋá jo3 studerenráhkkanahtti oahppoprográmmaid. Oahpaheaddji galgá plánet ja láhčit oahpahusa nu ahte oahppit besset máŋggaláhkai, ja iešguđet ge oktavuođain čájehit iežaset gelbbolašvuođa mas ipmárdus, reflekšuvdna ja kritihkalaš jurddašeapmi leat oassin. Oahpaheaddji galgá bidjat árvosáni njálmmálaš sámegielas vuosttašgiellan dan fágalaš, gielalaš ja kultuvrralaš gelbbolašvuođa vuođul maid oahppi lea čájehan go lea fágalaš sisdoalu njálmmálaččat kommuniseren. Oahpaheaddji galgá bidjat árvosáni čálalaš sámegielas vuosttašgiellan fágalaš, gielalaš ja kultuvrralaš gelbbolašvuođa vuođul maid oahppi lea čájehan máŋgga teavsttas iešguđetlágan šáŋŋeriin.