Eaŋgalsgiela (ENG01‑04)
Gealbomihttomearit ja árvvoštallan
Gealbomihttomearit 7. ceahki maŋŋá
Oahpahusa mihttomearri lea ahte oahppi galgá máhttit
- geavahitálkes strategiijaid giellaoahpahallamis, teakstačállimis ja gulahallamis
Válddahit geavahit ávkin juoidá dahje bargat juoidá vai olahit dihto ulbmila. Geavahit lea sullii seammá go ávkkástallat, atnit dahje váldit atnui ovdamearkka dihte bargovuogi dahje reaiddu.
- geavahitdigitála resurssaid ja iešguđetlágan girjjiid giellaoahpahallamis, teakstačállimis ja ovttasdoaibmamis
Válddahit geavahit ávkin juoidá dahje bargat juoidá vai olahit dihto ulbmila. Geavahit lea sullii seammá go ávkkástallat, atnit dahje váldit atnui ovdamearkka dihte bargovuogi dahje reaiddu.
- suokkarditja
Suokkardit mearkkaša vásihit ja geahččaladdat ja dainna sáhttá duhtadit sáhkkiivuođa ja imaštallama. Suokkardit sáhttá mearkkašit áicat, iskat, fuomášit, dárkut ja dutkat. Muhtumin dat oaivvilda ahte iskkadit iešguđet beliid áššis rabas ja kritihkalaš ságaškuššamiin. Dutkkadit sáhttá maid mearkkašit ahte mii geahččalit ja árvvoštallat bargovugiid, buktagiid dahje reaidduid.
geavahitjietnadanminstariid ja sániid ja dajahusaid stoahkamis, lávlumis ja rollastoahkamisVálddahit geavahit ávkin juoidá dahje bargat juoidá vai olahit dihto ulbmila. Geavahit lea sullii seammá go ávkkástallat, atnit dahje váldit atnui ovdamearkka dihte bargovuogi dahje reaiddu.
- guldalit jaáddetsániid ja dajahusaid heivehuvvon ja auteanttalaš teavsttain
Áddet lea fáhtet oaivila juoga mas, áddet mii midjiide muitaluvvo dahje mo áššit gullet oktii.
- ovdanbuktit iežaset áddehahtti láhkai girjás sátneriggodagain ja buorremenolaš dajahusaiguin mat leat heivehuvvon vuostáiváldái ja dilálašvuhtii
- álggahit, bisuhit ja loahpahit ságastallama iežas beroštumiid ja áigeguovdilis fáttáid birra
- suokkarditmuhtun gielalaš ovttaláganvuođaid birra eaŋgalsgielas ja eará gielain maid oahppi dovdá, ja ságastallat daid birra ja
Suokkardit mearkkaša vásihit ja geahččaladdat ja dainna sáhttá duhtadit sáhkkiivuođa ja imaštallama. Suokkardit sáhttá mearkkašit áicat, iskat, fuomášit, dárkut ja dutkat. Muhtumin dat oaivvilda ahte iskkadit iešguđet beliid áššis rabas ja kritihkalaš ságaškuššamiin. Dutkkadit sáhttá maid mearkkašit ahte mii geahččalit ja árvvoštallat bargovugiid, buktagiid dahje reaidduid.
geavahitdán iežas giellaoahpahallamisVálddahit geavahit ávkin juoidá dahje bargat juoidá vai olahit dihto ulbmila. Geavahit lea sullii seammá go ávkkástallat, atnit dahje váldit atnui ovdamearkka dihte bargovuogi dahje reaiddu.
- identifiseret cealkkaosiid iešguđetlágan cealkagiin jageavahitvearba-, substantiiva- ja adjektiivasojaheami máhtu go bargá iežas njálmmálaš ja čálalaš teavsttaiguin
Válddahit geavahit ávkin juoidá dahje bargat juoidá vai olahit dihto ulbmila. Geavahit lea sullii seammá go ávkkástallat, atnit dahje váldit atnui ovdamearkka dihte bargovuogi dahje reaiddu.
- čuovvut njuolggadusaid riektačállimis, sátnesojaheamis ja cealkkastruktuvras
- lohkat ja gaskkustit iešguđetlágan teavsttaid sisdoalu, maiddái iešválljen teavsttaid
- lohkat ja guldalit eaŋgalsgiel áššeprosateavsttaid ja eaŋgalsgiel mánáid- ja nuoraidgirjjálašvuođa ja čállit ja ságastallat sisdoalu birra
- ságastallat iešguđetlágan gálduid luohtehahttivuođa birra, ja válljet gáldu iežas atnui
- čállit oktilis teavsttaid, maiddái ovttastuvvon, mat ođđasit muitalit, muitalit, jearahit ja ovdanbuktet oaiviliid ja beroštumiid, mat leat heivehuvvon vuostáiváldái
- gieđahallat iežas teavsttaid máhcahemiid vuođul
- reflekteretja ságastallat eaŋgalsgiela rolla birra iežas eallimis
Reflekteret lea guorahallat ja jurddašit iešguđet beliid iežas dahje earáid daguin,guottuin ja jurdagiin. Mii sáhttit maid reflekteret áššiid ja diliid, geavatlaš doaimmaid dahje iežamet oahppama. Reflekšuvnnaid bokte sáhttá geahččalit iežas jurdagiid ja guottuid, ja nu ovddidit buoret áddejumi ja máhtu.
- suokkarditiešguđet servodagaid eallinvugiid ja árbevieruid eaŋgalsgiel máilmmis ja Norggas ja
Suokkardit mearkkaša vásihit ja geahččaladdat ja dainna sáhttá duhtadit sáhkkiivuođa ja imaštallama. Suokkardit sáhttá mearkkašit áicat, iskat, fuomášit, dárkut ja dutkat. Muhtumin dat oaivvilda ahte iskkadit iešguđet beliid áššis rabas ja kritihkalaš ságaškuššamiin. Dutkkadit sáhttá maid mearkkašit ahte mii geahččalit ja árvvoštallat bargovugiid, buktagiid dahje reaidduid.
reflekteretidentitehta ja kultuvrralaš gullevašvuođa birraReflekteret lea guorahallat ja jurddašit iešguđet beliid iežas dahje earáid daguin,guottuin ja jurdagiin. Mii sáhttit maid reflekteret áššiid ja diliid, geavatlaš doaimmaid dahje iežamet oahppama. Reflekšuvnnaid bokte sáhttá geahččalit iežas jurdagiid ja guottuid, ja nu ovddidit buoret áddejumi ja máhtu.
Dađistaga árvvoštallan
Dađistaga árvvoštallan galgá leat mielde ovddideamen oahppama ja gelbbolašvuođa fágas. Oahppit čájehit ja
ovdánahttet gelbbolašvuođa eaŋgalsgielas 5., 6. ja 7. ceahkis go sii stohket ja suokkardit giela, go njuovžilit ja
áddejumiin lohket ja ovdanbuktet iežaset njálmmálaš ja čálalaš teavsttain iešguđet servodagaid birra
eaŋgalsgiel máilmmis.
Oahpaheaddji galgá diktit ohppiid váikkuhit oahpahussii ja arvvosmahttit oahppanhálu dan bokte ahte geavaha
iešguđetlágan strategiijaid ja oahpahanresurssaid ovdánahttit ohppiid lohkangálggaid ja njálmmálaš ja čálalaš
gálggaid iešguđetlágan oktavuođain. Oahppit galget beassat vásihit ahte geahččaladdat okto ja ovttas
earáiguin lea oassin giela oahppamis. Oahpaheaddji ja oahppit galget gulahallat ohppiid ovdáneami birra
eaŋgalsfágas. Ohppiid čájehuvvon gelbbolašvuođa vuođul galget oahppit beassat muitalit maid sii orrot
máhttimin ja maid máhttet buorebut go ovdal. Oahpaheaddji galgá oaivadit viidásit oahppama birra ja heivehit
oahpahusa nu ahte oahppit besset geavahit rávvagiid ovddidit lohkangálggaid, čállingálggaid ja njálmmálaš ja
digitála gálggaidfágas.