Eaŋgalsgiela (ENG01‑04)
Gealbomihttomearit ja árvvoštallan
Gealbomihttomearit 4. ceahki maŋŋá
Oahpahusa mihttomearri lea ahte oahppi galgá máhttit
- suokkarditiešguđetlágan sátnegirjjiid ja mo daid sáhttá geavahit giellaoahpahallamis
Suokkardit mearkkaša vásihit ja geahččaladdat ja dainna sáhttá duhtadit sáhkkiivuođa ja imaštallama. Suokkardit sáhttá mearkkašit áicat, iskat, fuomášit, dárkut ja dutkat. Muhtumin dat oaivvilda ahte iskkadit iešguđet beliid áššis rabas ja kritihkalaš ságaškuššamiin. Dutkkadit sáhttá maid mearkkašit ahte mii geahččalit ja árvvoštallat bargovugiid, buktagiid dahje reaidduid.
- geavahitdigitála resurssaid suokkardit
Válddahit geavahit ávkin juoidá dahje bargat juoidá vai olahit dihto ulbmila. Geavahit lea sullii seammá go ávkkástallat, atnit dahje váldit atnui ovdamearkka dihte bargovuogi dahje reaiddu.
giela ja ovttasdoaibmat earáiguinSuokkardit mearkkaša vásihit ja geahččaladdat ja dainna sáhttá duhtadit sáhkkiivuođa ja imaštallama. Suokkardit sáhttá mearkkašit áicat, iskat, fuomášit, dárkut ja dutkat. Muhtumin dat oaivvilda ahte iskkadit iešguđet beliid áššis rabas ja kritihkalaš ságaškuššamiin. Dutkkadit sáhttá maid mearkkašit ahte mii geahččalit ja árvvoštallat bargovugiid, buktagiid dahje reaidduid.
- suokkarditja geavahit
Suokkardit mearkkaša vásihit ja geahččaladdat ja dainna sáhttá duhtadit sáhkkiivuođa ja imaštallama. Suokkardit sáhttá mearkkašit áicat, iskat, fuomášit, dárkut ja dutkat. Muhtumin dat oaivvilda ahte iskkadit iešguđet beliid áššis rabas ja kritihkalaš ságaškuššamiin. Dutkkadit sáhttá maid mearkkašit ahte mii geahččalit ja árvvoštallat bargovugiid, buktagiid dahje reaidduid.
eaŋgalsgiel alfabehta ja jietnadanminstariid iešguđetlágan stoahkan-, lávlun- ja giellaoahpahallandoaimmainVálddahit geavahit ávkin juoidá dahje bargat juoidá vai olahit dihto ulbmila. Geavahit lea sullii seammá go ávkkástallat, atnit dahje váldit atnui ovdamearkka dihte bargovuogi dahje reaiddu.
- guldalit ja áddetsániid ja dajahusaid heivehuvvon teavsttain
Áddet lea fáhtet oaivila juoga mas, áddet mii midjiide muitaluvvo dahje mo áššit gullet oktii.
- geavahitmuhtun dábálaš sánážiid, buorremenolaš dajahusaid ja álkes frásaid ja cealkagiid vai oažžu veahki áddet
Válddahit geavahit ávkin juoidá dahje bargat juoidá vai olahit dihto ulbmila. Geavahit lea sullii seammá go ávkkástallat, atnit dahje váldit atnui ovdamearkka dihte bargovuogi dahje reaiddu.
ja áddehallatÁddet lea fáhtet oaivila juoga mas, áddet mii midjiide muitaluvvo dahje mo áššit gullet oktii.
- searvat ságastallamiidda iežas dárbbuid ja earáid dovdduid, árgabeaieallima ja beroštumiid birra ja geavahitságastallannjuolggadusaid
Válddahit geavahit ávkin juoidá dahje bargat juoidá vai olahit dihto ulbmila. Geavahit lea sullii seammá go ávkkástallat, atnit dahje váldit atnui ovdamearkka dihte bargovuogi dahje reaiddu.
- fuomášit sániid ja stoahkat daiguin ja dajahusaiguin mat leat oktasaččat eaŋgalsgillii ja eará gielaide maid oahppi dovdá
- identifiseret sátneluohkáid heivehuvvon teavsttain
- čuovvut álkes riektačállin- ja cealkkastrukturnjuolggadusaid
- lohkat ja áddetteavsttaid main leat sánit mat jietnaduvvojit nu mo čállojuvvojit, ja oahpes ja amas sátnegovat
Áddet lea fáhtet oaivila juoga mas, áddet mii midjiide muitaluvvo dahje mo áššit gullet oktii.
- lohkat ja áddetoahpes ja amas sániid, frásaid ja cealkagiid mearkkašumi teakstaoktavuođaid vuođul iešválljen teavsttain
Áddet lea fáhtet oaivila juoga mas, áddet mii midjiide muitaluvvo dahje mo áššit gullet oktii.
- lohkat iešguđetlágan teavsttaid sisdoalu, maiddái govvagirjjiid, ja ságastallat daid birra
- čállit álkes teavsttaid mat ovdanbuktet jurdagiid ja oaiviliid
- ságastallat muhtun beliid birra iešguđetlágan eallinvugiin, árbevieruin ja dábiin eaŋgalsgiel máilmmis ja Norggas
- háhkat sániid, frásaid ja kultuvrralaš máhtu eaŋgalsgiel mánáidgirjjálašvuođa ja mánáidkultuvrra bokte
Dađistaga árvvoštallan
Dađistaga árvvoštallan galgá leat mielde ovddideamen oahppama ja gelbbolašvuođa fágas. Oahppit čájehit ja
ovdánahttet gelbbolašvuođa eaŋgalsgielas 3. ja 4. ceahkis go sii stohket, suokkardit ja servet njálmmálaš,
čálalaš ja digitála ovttasdoaibmamii. Dasto oahppit čájehit ja ovdánahttet gelbbolašvuođa go sii viidásit
gaskkustit iežaset vásáhusaid eaŋgalsgielain ja eaŋgalsgiel kultuvrrain.
Oahpaheaddji galgá diktit ohppiid váikkuhit oahpahussii ja arvvosmahttit oahppanhálu dakko bokte ahte
geavaha iešguđetlágan strategiijaid ja oahpahanresurssaid ovdánahttit ohppiid lohkangálggaid ja njálmmálaš ja
čálalaš gálggaid. Oahpaheaddji galgá diktit ohppiid leat aktiivvalaččat, stoahkat, suokkardit ja geavahit dan
maid leat oahppan, ođđa dilálašvuođain. Oahppit galget beassat vásihit ahte geahččaladdat okto ja ovttas
earáiguin lea oassin giela oahppamis. Oahpaheaddji ja oahppit galget gulahallat ohppiid ovdáneami birra
eaŋgalsfágas. Ohppiid čájehuvvon gelbbolašvuođa vuođul galget oahppit beassat muitalit maid sii orrot
máhttimin ja maid máhttet buorebut go ovdal. Oahpaheaddji galgá oaivadit viidásit oahppama birra ja heivehit
oahpahusa nu ahte oahppit besset geavahit rávvagiid ovddidit lohkangálggaid, čállingálggaid ja njálmmálaš ja
digitála gálggaidfágas.