Learoesoejkesje nöörjen gïelesne learoehkidie mej saemien voestesgïeline (NOR3-03)

Maahtoe lissiebigkemen mænngan sïejhme studijemaahtose – barkoefaageles ööhpehtimmieprogrammh

Njaalmeldh govlesadteme

Mål for opplæringen er at eleven skal kunne

• nöörjen gïelesne vaajestidh njaalmeldh saemien tjaalegh biejjieladtje tsiehkiej jïh aamhtesi bïjre mah leah skuvlen bïjre
• daajroem nuhtjedh retorihkeles appellehammoej bïjre digkiedimmine jïh åehpiedehteminie
• faagedaajroem nuhtjedh jïjtse programmefaageste åehpiedehteminie jïh digkiedimmine
• nöörjenfaageles teemah åehpiedehtedh jïh digkiedidh dam buakteme aamhtem
• goltelidh jïh vuarjasjidh argumentasjovnem njaalmeldh tjaaleginie ovmessie meedijinie, jïh mïelem utnedh sisvegen jïh hammoen bïjre
• nöörjen gïelesne vaajestidh saemien njaalmeldh tjaalegh aamhtesi bïjre gietskies siebriedahken bïjre
• jeereldihkie baakoeveahkine jïh hijven gïeleåtnojne soptsestidh mah leah åssjelasse jïh dåastoejasse sjïehtedamme
• faageles teemah digkiedidh viehkine faageterminologijeste jïh ållesth argumentasjovneste
• tjåanghkan bïejedh jïh åehpiedehtedh aktem gaertjiedamme tjiehpieslidteræære programmem

Tjaaleldh govlesadteme

Mål for opplæringen er at eleven skal kunne

• tjaalegh lohkedh gærjagïelesne jïh orregïelesne ovmessie sjangerinie, jïh tjaalegidie analyjseradidh juktie maehtedh mïelem utnedh gyhtjelassi bïjre mah bæjjese vaaltasuvvieh, jïh dej aarvoej bïjre
• tjaalegh tjaeledh tjïelke aajkojne, hijven struktuvrine jïh ektiedimmine
• skaepiedihks, bievnije jïh argumentereden tjaalegh, salkehtimmieh, lidteræære toelhkestimmieh, digkiedimmieh jïh jeatjah ussjeden tjaalegh tjaeledh
• såemies tjaalegh lohkedh daaletje tïjjeste jïh digkiedidh guktie daah tjaalegh gïeline jïh teemine leah mijjen tïjjen bïjre
• jeereldihkie baakoeveahkine jïh hijven gïeleåtnojne soptsestidh, jïh vihkeles gïelen hammoekrïevenassh haalvedh
• lidteræære toelhkestimmieh jïh retorihkeles analyjsh tjaeledh, skaepiedihks tjaalegh jïh ussjeden tjaalegh tjaeledh mah våaromem utnieh nöörjenfaageles tjaaleginie
• bievnije tjaalegh, salkehtimmieh jïh digkiedimmieh tjaeledh tjïelke aajkojne, hijven struktuvrine jïh eensi bïevnesigujmie
• gaaltijh laejhtehkslaakan nuhtjedh jïh naemhtie guktie gåarede dejtie mænngan gïehtjedidh jïh digitaale gaaltijevuesiehtimmiem haalvedh

Gïele, lidteratuvre jïh kultuvre

Mål for opplæringen er at eleven skal kunne

• nöörjen gïeledigkiedimmiem jïh gïelepolitihkem tjïelkestidh 1800-låhkoen
• argumentasjovnem buerkiestidh aamhteseprovsatjaaleginie viehkine daajroem nuhtjedh retorihken bïjre
• soptsestimmievuekieh jïh aarvoeh viertiestidh såemies tjaaleginie daehtie tïjjeste soptsestimmievuekiejgujmie jïh aarvoejgujmie vaajesinie jïh almetjediktadimmesne
• viertiestidh guktie «dïhte saemien» jïh «dïhte nöörjen» vååjnesasse båetieh tjaaleginie saemien jïh nöörjen lidteratuvreste
• såemies vihkeles nöörjen jïh såemies europejen tjaalegh lohkedh gaske-aaltaristie jïh dovne romantihkem, dejtie akten kultuvrehistovreles ektiedæmman bïejedh jïh hammoem jïh sisvegem lahtestidh
• sisvegem analyjseradidh jïh åtnoem vuarjasjidh viehkiedïrregijstie tjaaleginie mah leah veedtjeme ovmessie digitaale meedijijstie
• vuesiehtidh gaaltijidie jïh gaaltijh vuarjasjidh sjyöhtehke faageles ektiedimmine
• tjïelkestidh sjïere væhtah såemies nöörjen smaaregïeline, jïh tsiehkiej bïjre ussjedidh mah maehtieh evtiedimmiem smaaregïeleste tsevtsedh
• nöörjen gïeledigkiedimmiem jïh gïelepolitihkem tjïelkestidh 1900-låhkoen raejeste jïh daan beajjan
• konsekvensh daaroedehtemepolithkeste digkiedidh dejnie saemien dajvine
• såemies noerhtelaanti tjaalegh åehpiedehtedh mah leah jarkoestamme jïh mah lea orre
• analyjseradidh, toelhkestidh jïh viertiestidh såemies nöörjen jïh såemies gaskenasjovnaale tjaalegh ovmessie lidteræære aerpievuekijste romantihkeste jïh daan mearan, jïh dejtie akten kultuvrehistovreles ektiedæmman bïejedh
• dïejveseapparaatem retorihkeste nuhtjedh juktie analyjseradidh jïh vuarjasjidh tjaalegh ovmessie aamhteseprovsasjangerinie