Matematihke 1-10 (MAT01‑05)
Maahtoeulmieh jïh vuarjasjimmie
Maahtoeulmie 10. daltesen mænngan
Lïerehtimmien ulmie lea learohke edtja maehtedh
- multiplikasjovnem polynomeste goerehtidhjïh generaliseeredh algebraiske jïh geometrijes
Goerehtidh lea dååjredh jïh eksperimenteradidh, jïh maahta tjetskehkevoetem jïh onterdimmiem gorredidh. Goerehtidh maahta årrodh daajedh, ohtsedh, vueptiestidh, vïhtesjidh jallh kraanskodh. Såemies aejkien sæjhta årrodh ovmessie bielieh aktede aamhtesijstie goerehtidh akten ræhpas jïh laejhtehks digkiedimmien tjirrh. Goerehtidh maahta aaj årrodh teestadidh jallh pryövedh jïh barkoevuekieh, dorjesh jallh dalhketjh evalueradidh.
- jïjtsevoeth goerehtidhjïh viertiestidh
Goerehtidh lea dååjredh jïh eksperimenteradidh, jïh maahta tjetskehkevoetem jïh onterdimmiem gorredidh. Goerehtidh maahta årrodh daajedh, ohtsedh, vueptiestidh, vïhtesjidh jallh kraanskodh. Såemies aejkien sæjhta årrodh ovmessie bielieh aktede aamhtesijstie goerehtidh akten ræhpas jïh laejhtehks digkiedimmien tjirrh. Goerehtidh maahta aaj årrodh teestadidh jallh pryövedh jïh barkoevuekieh, dorjesh jallh dalhketjh evalueradidh.
ovmessie funksjovnine viehkine digitaale dïrregh nuhtjedhViertiestidh lea hedtieh jïh joekehtsh goerehtidh göökte jallh jienebi tsiehkiej gaskem.
Nuhtjedh sæjhta jiehtedh mijjieh nåhtoem mestie akt vaeltebe jallh dahkoem darjobe juktie aktem ulmiem jaksedh. Nuhtjedh lea mahte seamma goh nåhtadidh, åtnose vaeltedh, vuesiehtimmien gaavhtan akte vuekie jallh dïrrege.
- ligningh darjodh, loetedh jïh tjïelkestidh mah leah praktihkeles tsiehkiej bïjre
- bijjiedimmietaalem akten lineæære funksjovnese ryöknedidh jïh dam nuhtjedhbaakoetjïertide tjïelkestidh, jarkelimmie fïerhten ektievoetese jïh gaskemedtien drïekte
Nuhtjedh sæjhta jiehtedh mijjieh nåhtoem mestie akt vaeltebe jallh dahkoem darjobe juktie aktem ulmiem jaksedh. Nuhtjedh lea mahte seamma goh nåhtadidh, åtnose vaeltedh, vuesiehtimmien gaavhtan akte vuekie jallh dïrrege.
- ektiedimmiem goerehtidhgaskem konstaante jarkelimmie prosenten mietie, sjïdtedimmiefaktovre jïh eksponentialfunksjovnh
Goerehtidh lea dååjredh jïh eksperimenteradidh, jïh maahta tjetskehkevoetem jïh onterdimmiem gorredidh. Goerehtidh maahta årrodh daajedh, ohtsedh, vueptiestidh, vïhtesjidh jallh kraanskodh. Såemies aejkien sæjhta årrodh ovmessie bielieh aktede aamhtesijstie goerehtidh akten ræhpas jïh laejhtehks digkiedimmien tjirrh. Goerehtidh maahta aaj årrodh teestadidh jallh pryövedh jïh barkoevuekieh, dorjesh jallh dalhketjh evalueradidh.
- sjiehteles bïevnesh teekstijste veedtjedh jïh toelhkestidhåestemen jïh doekemen bïjre jïh ovmessie såarhts löönemi bïjre, jïh dejtie nuhtjedh
Toelhkestidh lea mïelem jallh goerkesem tseegkedh mïelesisvegistie aktene fenomeenesne, praktihkeles tsiehkesne jallh tjeahpoevuekesne. Goerkese daamtaj analysese bigkie aktegsbiehkijste jïh ektiedimmeste dej gaskem.
dåeriesmoerh hammoedidh jïh loetedhNuhtjedh sæjhta jiehtedh mijjieh nåhtoem mestie akt vaeltebe jallh dahkoem darjobe juktie aktem ulmiem jaksedh. Nuhtjedh lea mahte seamma goh nåhtadidh, åtnose vaeltedh, vuesiehtimmien gaavhtan akte vuekie jallh dïrrege.
- aktem goerehten barkoem persovneles ekonomijen bïjre soejkesjidh, darjodh jïh åehpiedehtedh
Soejkesjidh lea soejkesjem bïejedh juktie ulmiem jaksedh. Soejkesje buerkeste guktie mijjieh libie ussjedamme darjodh juktie ulmiem jaksedh, jïh maahta ektiedimmiem vuesiehtidh darjomi, tjïrrehtimmien jïh ulmien gaskem.
Åehpiedehtedh lea vuesiehtidh, tjïelkestidh jïh aktem faageles teemam jallh dorjesem buektedh. Maahta joekehtslaakan åehpiedehtedh, men ulmie åehpiedehtieminie lea teemam jallh dorjesem åehpies darjodh mubpide. Åehpiedehtedh maahta aaj årrodh illustreredh jïh demonstreradidh.
- funksjovnh nuhtjedhmodelleeremisnie jïh vuekiej jïh illedahki åvteste argumenteeredh
Nuhtjedh sæjhta jiehtedh mijjieh nåhtoem mestie akt vaeltebe jallh dahkoem darjobe juktie aktem ulmiem jaksedh. Nuhtjedh lea mahte seamma goh nåhtadidh, åtnose vaeltedh, vuesiehtimmien gaavhtan akte vuekie jallh dïrrege.
- tsiehkieh modelleeredh reelle daataj bïjre, illedahkide åehpiedehtedhjïh argumenteeredh modellh leah faamosne
Åehpiedehtedh lea vuesiehtidh, tjïelkestidh jïh aktem faageles teemam jallh dorjesem buektedh. Maahta joekehtslaakan åehpiedehtedh, men ulmie åehpiedehtieminie lea teemam jallh dorjesem åehpies darjodh mubpide. Åehpiedehtedh maahta aaj årrodh illustreredh jïh demonstreradidh.
- matematihkeles jïjtsevoeth jïh ektiedimmieh goerehtidhviehkine programmeeremem nuhtjedh
Goerehtidh lea dååjredh jïh eksperimenteradidh, jïh maahta tjetskehkevoetem jïh onterdimmiem gorredidh. Goerehtidh maahta årrodh daajedh, ohtsedh, vueptiestidh, vïhtesjidh jallh kraanskodh. Såemies aejkien sæjhta årrodh ovmessie bielieh aktede aamhtesijstie goerehtidh akten ræhpas jïh laejhtehks digkiedimmien tjirrh. Goerehtidh maahta aaj årrodh teestadidh jallh pryövedh jïh barkoevuekieh, dorjesh jallh dalhketjh evalueradidh.
Nuhtjedh sæjhta jiehtedh mijjieh nåhtoem mestie akt vaeltebe jallh dahkoem darjobe juktie aktem ulmiem jaksedh. Nuhtjedh lea mahte seamma goh nåhtadidh, åtnose vaeltedh, vuesiehtimmien gaavhtan akte vuekie jallh dïrrege.
Jaabnan vuarjasjimmie
Jaabnan vuarjasjimmie edtja viehkiehtidh lïeremem eevtjedh jïh maahtoem matematihkesne evtiedidh. Learohkh maahtoem vuesiehtieh jïh evtiedieh faagesne 10. daltesisnie gosse åssjaldahkh jïh strategijh formaliseerieh viehkine matematihkeles gïeleste. Learohkh aaj maahtoem vuesiehtieh jïh evtiedieh gosse matematihkeles ektiedimmieh jïh struktuvrh goerehtieh jïh generaliseerieh algebraen jïh maereles representasjovni tjïrrh. Dah maahtoem vuesiehtieh jïh evtiedieh gosse goerehten barkoem matematihkesne soejkesjieh, darjoeh jïh åehpiedehtieh. Dah aaj maahtoem matematihkesne vuesiehtieh jïh evtiedieh gosse resonneerieh jïh argumenteerieh jïjtsh jïh mubpiej vuekiej jïh loetemi åvteste.
Lohkehtæjja edtja sjïehteladtedh guktie learohkh leah meatan jïh lïeremelastose skreejrehtidh gosse baaja learohkh matematihkem goerehtidh viehkine kreatijve årrodh, modelleeredh jïh ussjedadtedh. Lohkehtæjja edtja learohkigujmie soptsestalledh dej evtiedimmien bïjre gosse edtja ektiedimmieh vuejnedh dej ovmessie daajroesuerkiej gaskem jïh maereles strategijh veeljedh. Learohkh edtjieh nuepiem åadtjodh pryövedh jïh fiejlieh darjodh. Dan maahtoen mietie maam learohkh vuesiehtieh, edtjieh nuepiem åadtjodh baakoeh bïejedh dïsse maam dååjroeh sijjieh buektiehtieh, jïh jïjtsh faageles evtiedimmien bijjeli ussjedadtedh. Lohkehtæjja edtja bïhkedidh guhkiebasse lïeremen bïjre jïh lïerehtimmiem sjïehteladtedh guktie learohkh maehtieh bïhkedimmiem nuhtjedh maahtoem evtiedidh modelleeremisnie jïh goerkesisnie matematihkesne, jïh guktie maehtieh aarebi daajroeh jïh tjiehpiesvoeth nuhtjedh orre jïh ovnohkens ektiedimmine.
Galhkuvevuarjasjimmie
Galhkuvevuarjasjimmie edtja dam tjåenghkies maahtoem vuesiehtidh maam learohke matematihkesne åtna gosse lïerehtimmiem galhkoe 10. daltesen mænngan. Lohkehtæjja edtja soejkesjidh jïh sjïehteladtedh guktie learohkh åadtjoeh sijjen maahtoem vuesiehtidh joekehtslaakan, mesnie goerkese, ussjedadteme jïh laejhtehks ussjedimmie, ovmessie ektiedimmine. Lohkehtæjja edtja karakteerem matematihkesne bïejedh dan maahtoen mietie maam learohke lea vuesiehtamme, dovne tjaaleldh, njaalmeldh jïh digitaalelaakan, viehkine matematihkeles buektemevuekieh nuhtjedh, dåeriesmoereloetemestrategijh nuhtjedh jïh ussjedadtedh jïh argumenteeredh loetemi jïh modelli åvteste.