Matematihke 1-10 (MAT01‑05)
Maahtoeulmieh jïh vuarjasjimmie

Ektiedimmieh

Tjïelkestimmie

Maahtoeulmie 3. daltesen mænngan

Lïerehtimmien ulmie lea learohke edtja maehtedh

  • maereles strategijh subtraksjovnese
    evtiedidh

    Evtiedidh maahta årrodh hammoedidh, sjugniedidh, modelleradidh jallh orre vuekieh, dorjesh jallh dïenesjem darjodh.

    jïh
    nuhtjedh

    Nuhtjedh sæjhta jiehtedh mijjieh nåhtoem mestie akt vaeltebe jallh dahkoem darjobe juktie aktem ulmiem jaksedh. Nuhtjedh lea mahte seamma goh nåhtadidh, åtnose vaeltedh, vuesiehtimmien gaavhtan akte vuekie jallh dïrrege.

    praktihkeles tsiehkine
  • ektiedimmieh addisjovnen jïh subtraksjovnen gaskem
    goerehtidh

    Goerehtidh lea dååjredh jïh eksperimenteradidh, jïh maahta tjetskehkevoetem jïh onterdimmiem gorredidh. Goerehtidh maahta årrodh daajedh, ohtsedh, vueptiestidh, vïhtesjidh jallh kraanskodh. Såemies aejkien sæjhta årrodh ovmessie bielieh aktede aamhtesijstie goerehtidh akten ræhpas jïh laejhtehks digkiedimmien tjirrh. Goerehtidh maahta aaj årrodh teestadidh jallh pryövedh jïh barkoevuekieh, dorjesh jallh dalhketjh evalueradidh.

    jïh tjïelkestidh, jïh dam åejjieryöknemisnie jïh dåeriesmoereloetemisnie
    nuhtjedh

    Nuhtjedh sæjhta jiehtedh mijjieh nåhtoem mestie akt vaeltebe jallh dahkoem darjobe juktie aktem ulmiem jaksedh. Nuhtjedh lea mahte seamma goh nåhtadidh, åtnose vaeltedh, vuesiehtimmien gaavhtan akte vuekie jallh dïrrege.

  • multiplikasjovnem
    goerehtidh

    Goerehtidh lea dååjredh jïh eksperimenteradidh, jïh maahta tjetskehkevoetem jïh onterdimmiem gorredidh. Goerehtidh maahta årrodh daajedh, ohtsedh, vueptiestidh, vïhtesjidh jallh kraanskodh. Såemies aejkien sæjhta årrodh ovmessie bielieh aktede aamhtesijstie goerehtidh akten ræhpas jïh laejhtehks digkiedimmien tjirrh. Goerehtidh maahta aaj årrodh teestadidh jallh pryövedh jïh barkoevuekieh, dorjesh jallh dalhketjh evalueradidh.

    ryöknemisnie
  • multiplikasjovnem jïh divisjovnem joekehtslaakan pryövedh aarkebiejjien tsiehkine
  • multiplikasjovnem joekehtslaakan representeeredh jïh dej ovmessie representasjovni gaskem jarkoestidh
  • kommutatijve, assosiatijve jïh distributijve jïjtsevoeth
    nuhtjedh

    Nuhtjedh sæjhta jiehtedh mijjieh nåhtoem mestie akt vaeltebe jallh dahkoem darjobe juktie aktem ulmiem jaksedh. Nuhtjedh lea mahte seamma goh nåhtadidh, åtnose vaeltedh, vuesiehtimmien gaavhtan akte vuekie jallh dïrrege.

    juktie strategijh multiplikasjovnesne
    goerehtidh

    Goerehtidh lea dååjredh jïh eksperimenteradidh, jïh maahta tjetskehkevoetem jïh onterdimmiem gorredidh. Goerehtidh maahta årrodh daajedh, ohtsedh, vueptiestidh, vïhtesjidh jallh kraanskodh. Såemies aejkien sæjhta årrodh ovmessie bielieh aktede aamhtesijstie goerehtidh akten ræhpas jïh laejhtehks digkiedimmien tjirrh. Goerehtidh maahta aaj årrodh teestadidh jallh pryövedh jïh barkoevuekieh, dorjesh jallh dalhketjh evalueradidh.

    jïh
    buerkiestidh

    Buerkiestidh lea guvviedidh jallh vaajestidh aktem dååjresem, heannadimmiem, barkoeprosessem jallh faageles teemam. Maam akt buerkiestidh aaj maahta årrodh sjyöhtehke faagedïejvesh nuhtjedh juktie daajroem teeman bïjre systematiseradidh.

  • hedtieh jïh joekehtsh
    buerkiestidh

    Buerkiestidh lea guvviedidh jallh vaajestidh aktem dååjresem, heannadimmiem, barkoeprosessem jallh faageles teemam. Maam akt buerkiestidh aaj maahta årrodh sjyöhtehke faagedïejvesh nuhtjedh juktie daajroem teeman bïjre systematiseradidh.

    viertiestimmesne stoeredahkijste, veahkijste, baakoetjïertijste jïh taalijste, jïh hedtie- jïh joekehtsvæhtah
    nuhtjedh

    Nuhtjedh sæjhta jiehtedh mijjieh nåhtoem mestie akt vaeltebe jallh dahkoem darjobe juktie aktem ulmiem jaksedh. Nuhtjedh lea mahte seamma goh nåhtadidh, åtnose vaeltedh, vuesiehtimmien gaavhtan akte vuekie jallh dïrrege.

  • seammavæktoem jïh balaansem
    goerehtidh

    Goerehtidh lea dååjredh jïh eksperimenteradidh, jïh maahta tjetskehkevoetem jïh onterdimmiem gorredidh. Goerehtidh maahta årrodh daajedh, ohtsedh, vueptiestidh, vïhtesjidh jallh kraanskodh. Såemies aejkien sæjhta årrodh ovmessie bielieh aktede aamhtesijstie goerehtidh akten ræhpas jïh laejhtehks digkiedimmien tjirrh. Goerehtidh maahta aaj årrodh teestadidh jallh pryövedh jïh barkoevuekieh, dorjesh jallh dalhketjh evalueradidh.

    praktihkeles tsiehkine, dam joekehtslaakan representeeredh jïh dej ovmessie representasjovni gaskem jarkoestidh
  • ovmessie möölegeektievoeth gåhkose jïh veahkese
    nuhtjedh

    Nuhtjedh sæjhta jiehtedh mijjieh nåhtoem mestie akt vaeltebe jallh dahkoem darjobe juktie aktem ulmiem jaksedh. Nuhtjedh lea mahte seamma goh nåhtadidh, åtnose vaeltedh, vuesiehtimmien gaavhtan akte vuekie jallh dïrrege.

    praktihkeles tsiehkine, jïh veeljemem möölegeektievoeteste tjïelkestidh
  • öörnegem koordinaatesysteemesne joekehtslaakan pryövedh jïh tjïelkestidh
  • njoelkedassh jïh bïhkedassh darjodh jïh fulkedh stååkedimmesne jïh spïelesne koordinaatesysteemen bïjre

Jaabnan vuarjasjimmie

Jaabnan vuarjasjimmie edtja viehkiehtidh lïeremem eevtjedh jïh maahtoem matematihkesne evtiedidh. Learohkh maahtoem vuesiehtieh jïh evtiedieh faagesne 3. daltesisnie gosse goerehtieh jïh ektiedimmieh gaevnieh ryöknemesåarhtine jïh dam nuhtjieh sijjen ussjedimmievuekieh tjïelkestidh. Learohkh aaj maahtoem vuesiehtieh jïh evtiedieh gosse ovmessie dåeriesmoerestrategijh nuhtjieh goerehtimmesne matematihkeste aarkebijjien. Learohkh aaj maahtoem matematihkesne vuesiehtieh jïh evtiedieh gosse onterdieh, matematihkeles gyhtjelassh gihtjieh jïh tjïelkestieh, jïh jïjtsh loetemi åvteste argumenteerieh.

Lohkehtæjja edtja sjïehteladtedh guktie learohkh leah meatan jïh lïeremelastose skreejrehtidh gosse baaja learohkh matematihkem goerehtidh viehkine svihtjedh, stååkedidh, kreatijve årrodh jïh onterdidh.Lohkehtæjja edtja learohkigujmie soptsestalledh dej evtiedimmien bïjre ryöknedimmesne jïh taalegoerkesisnie. Learohkh edtjieh nuepiem åadtjodh pryövedh jïh fiejlieh darjodh. Dan maahtoen mietie maam learohkh vuesiehtieh, edtjieh nuepiem åadtjodh baakoeh bïejedh dïsse maam dååjroeh jïh buektiehtieh, jïh maam buerebelaakan buektiehtieh goh aarebi. Lohkehtæjja edtja guhkiebasse lïeremen bïjre bïhkedidh jïh lïerehtimmiem sjïehteladtedh guktie learohkh maehtieh bïhkedimmiem nuhtjedh sijjen maahtoem evtiedidh goerehtimmesne jïh dåeriesmoereloetemisnie mij lea ryöknemestrategijide jïh sijjen maahtose ektiedamme gaskesadtemisnie matematihkeles baakoetjïertigujmie.