Norsk for elever med samisk (NOR03‑04)
Maahtoeulmieh jïh vuarjasjimmie
Maahtoeulmieh 10. daltesen mænngan
Lïerehtimmien ulmie lea learohke edtja maehtedh
- nöörjen jïh saemien tjiehpieslidteratuvrem jïh aamhteseprovsam lohkedh gærjagïelesne jïh orredaaroengïelesne jïh sisvegen, sjangerevæhtaj jïh vierhkievierhtiej bijjeli ussjedadtedh
- goerehtidh jïh ussjedadtedh guktie ovmessie medijh aalkoeåålmegh åehpiedehtieh
- teekstedååjresh buektedh kreatijvelaakan
- åtnoem retorihkeles appellehammojste njaalmeldh jïh tjaaleldh teekstine damtijidh jïh tjïelkestidh
- gaaltijh laejhtehkslaakan nuhtjedh, sitaath mïerhkesjidh jïh gaaltijidie ussjedammeslaakan vuesiehtidh jïjtsh teekstine
- mubpide goltelidh, lahtestimmieh bæjjese fulkedh jïh saakeles argumenteeredh soptsestalleminie jïh digkiedimmine
- funksjonelle baakoeveahkam jïh faagegïelem nuhtjedh faageles soptsestalleminie, digkiedimmine jïh njaalmeldh åehpiedehtieminie
- bievnedh, soptsestidh, argumenteeredh jïh ussjedadtedh ovmessie njaalmeldh jïh tjaaleldh sjangerinie jïh ovmessie ulmide, mah dåastoejasse jïh medijumese sjiehtieh
- teeksth tjaeledh tjïelke struktuvrine jïh teeksteviedtieminie jïh vihkeles njoelkedassh nuhtjedh baakoesojjehtæmman, reaktatjaeliemasse jïh væhtabïejemasse jïjtsh teekstine
- faagegïelem nuhtjedh vihkeles væhtah hammoevierhkesne, raajesebigkemisnie jïh reaktatjaeliemisnie nöörjengïelesne buerkiestidh
- maereles lohkeme- jïh tjaelemestrategijh veeljedh jïh nuhtjedh ovmessie ulmide
- jïjtse jïh mubpiej teeksth vuarjasjidh jïh jïjtse teeksth guhkiebasse evtiedidh gïeleldh jïh faageles kriteriji mietie, jïh raeriej mietie mubpijste
- såemies vierhkievierhtieh tjïelkestidh ovmessie teekstine jïh dejgujmie eksperimenteeredh jïjtsh teekstine
- noereme teeksth darjodh jïh veeljemem buektemehammojste tjïelkestidh
- gïeleldh gellievoetem Nöörjesne jïh Saepmesne goerehtidh jïh jïjtsh jïh mubpiej gïeletsiehkien bijjelen ussjedadtedh
Jaabnan vuarjasjimmie
Jaabnan vuarjasjimmie edtja viehkiehtidh lïeremem eevtjedh jïh maahtoem faagesne evtiedidh. Learohkh maahtoem faagesne nöörjen learoehkidie saemiengïeline voestesgïeline vuesiehtieh jïh evtiedieh 8. 9. jïh 10. daltesisnie gosse teeksth luhkieh ovmessie sjangerinie jïh ovmessie ulmide gærjagïelesne jïh orredaaroengïelesne, jïh laejhtehkslaakan teeksti bijjeli ussjededtieh Learohkh aaj maahtoem vuesiehtieh jïh evtiedieh gosse faagegïelem soptsestalleminie jïh åehpiedehtieminie nuhtjieh, jïh gosse maereles gïeline soejkesjieh, sjugniedieh jïh tjaelieh. Learohkh aaj maahtoem vuesiehtieh jïh evtiedieh gosse nuepiem åadtjoeh jïjtsh jïh mubpiej teeksti bijjeli ussjedadtedh, jïh gosse jïjtsh teeksth guhkiebasse evtiedieh.
Lohkehtæjja edtja sjïehteladtedh learohkh leah meatan jïh lïeremelastose skreejrehtidh viehkine learohkh åadtjoeh goerehtidh, jïh gïeline, vierhkievierhtiejgujmie jïh teekstigujmie eksperimenteeredh. Lohkehtæjja jïh learohkh edtjieh dialogesne årrodh learohki evtiedimmien bïjre maam learohkh faagesne nöörjen learoehkidie saemiengïeline voestesgïeline vuesiehtieh, jïh edtjieh nuepiem åadtjodh pryövedh juktie lïeredh. Dan maahtoen mietie maam learohkh vuesiehtieh, edtjieh nuepiem åadtjodh baakoeh bïejedh dïsse maam dååjroeh sijjieh buektiehtieh, jïh maam buerebelaakan buektiehtieh goh aarebi. Lohkehtæjja edtja dan guhkiebasse lïeremen bïjre bïhkedidh jïh lïerehtimmiem sjïehteladtedh guktie learohkh maehtieh bïhkedassem nuhtjedh jïjtsh teeksth bueriedidh, jïh sijjen njaalmeldh jïh tjaaleldh tjiehpiesvoeth faagesne guhkiebasse evtiedidh.
Galhkuvevuarjasjimmie
Galhkuvevuarjasjimmie edtja dam tjåenghkies maahtoem vuesiehtidh maam learohke faagesne nöörjen learoehkidie saemiengïeline voestesgïeline åtna gosse lïerehtimmiem galhkoe 10. daltesen mænngan. Lohkehtæjja edtja soejkesjidh jïh sjïehteladtedh guktie learohkh åadtjoeh sijjen maahtoem vuesiehtidh joekehtslaakan, mesnie goerkese, ussjedadteme jïh laejhtehks ussjedimmie, ovmessie ektiedimmine. Lohkehtæjja edtja karakteerem faagesne nöörjen njaalmeldh bïejedh dan maahtoen mietie maam learohke vuesiehtamme faageles gaskesadtemetsiehkine. Lohkehtæjja edtja karakteerem faagesne nöörjen tjaaleldh bïejedh dan maahtoen mietie maam learohke vuesiehtamme såemies vaeljehke åenebe jïh guhkebe tjaaleldh teekstine, ovmessie sjangerinie jïh ovmessie ulmide.