Norsk for elever med samisk (NOR03‑04)
Jarngebiehkieh

Learohkh edtjieh teeksth lohkedh juktie dååjredh, ïedtjem åadtjodh, onterdidh, jïh daajroem åadtjodh almetji åssjaldahki jïh jielede-eaktoej bïjre. Learohkh edtjieh dååjrehtidh jïjtsh maadtoe jïh saemien kultuvre vihkele sjidtieh barkosne teekstigujmie. Faaghe nöörjen learoehkidie saemiengïeline voestesgïeline akten vijriedamme tekstebaakoetjïertese bigkie. Daate sæjhta jiehtedh learohkh edtjieh teeksth lohkedh jïh dååjredh ovmessie buektemehammoejgujmie. Dah edtjieh tjiehpieslidteratuvrem jïh aamhteseprovsam goerehtidh jïh dej bijjeli ussjedadtedh mah leah tjaalasovveme nöörjengïelesne, jïh teekstine mah leah jarkoestamme saemiengïeleste jïh jeatjah gïelijste. Learohkh edtjieh såemies teeksth lohkedh dennie gïelesne man sisnie eah lïerehtimmiem utnieh. Maahta teekstide dovne akten kultuvrehistovrijes konteekstese ektiedidh jïh learohki ektietïjjese jïh kultuvremaadtose.

Learohkh edtjieh maehtedh laejhtehkslaakan ussjedadtedh magkeres baajnehtimmiefaamoem jïh ussjedammesvoetem teeksth utnieh. Dah edtjieh maehtedh såemies gïeleldh, teeskten tjïrrh jïh retorihkeles, vierhkievierhtieh maereleslaakan nuhtjedh jïjtsh njaalmeldh jïh tjaaleldh teekstine. Dah edtjieh digitaale vuarjasjimmiefaamoem vuesiehtidh, jïh etihkeles jïh ussjedihks dåemiedidh gaskesadtemisnie mubpiejgujmie.

Learohkh edtjieh tjiehpiesvoeth vejtiestidh mah daerpies guektiengïeleldh seabradahkesne viehkine goltelidh, guarkedh jïh nuepiem åadtjodh nöörjengïelesne soptsestidh jeereldihkie gaskesadtemetsiehkine. Dah edtjieh maereleslaakan åehpiedehtedh, soptsestidh jïh digkiedidh dovne faahketji jïh soejkesjamme, goltelæjjaj uvte jïh åtnojne digitaale vierhtijste.

Learohkh edtjieh tjaelemelïerehtimmiem dååjredh goh mij akt mij mïelem vadta. Dah edtjieh maehtedh teeksth nöörjengïelesne tjaeledh ovmessie sjangerinie jïh ovmessie ulmide, jïh edtjieh maehtedh teeksth sjugniedidh viehkine tjaelemem jeatjah buektemevuekiejgujmie kombineeredh. Dah edtjieh aaj maehtedh mubpiej teeksth vuarjasjidh jïh jïjtsh teeksth bueriedidh bïevnesijstie mubpijste.

Learohkh edtjieh goerehtidh jïh viertiestidh strukturelle jïh kommunikatijve bielieh saemien jïh nöörjen gïelesne. Dah edtjieh daam daajroem våaroeminie nuhtjedh juktie tseegkeme nåårmh nöörjen gïelesne haalvedh jïh jearsoe gïeleutniejinie sjïdtedh ovmessie ektiedimmine. Ånnetji ånnetji edtjieh aaj maehtedh goerehtidh jïh eksperimenteeredh gïeline.

Learohkh edtjieh gelliengïelevoetem vierhtine jïh nuepine dååjredh. Dah edtjieh daajroem utnedh daanbeajjetje gïeletsiehkien bïjre Nöörjesne jïh Saepmesne jïh dan histovrijes maadtoem goerehtidh. Learohkh edtjieh daajroem utnedh ektiedimmien bïjre gïelen, kultuvren jïh identiteeten gaskem, jïh edtjieh maehtedh jïjtsh jïh mubpiej gïeleldh tsiehkiem guarkedh.