Dárogiela mearkagiela (NOR04‑05)
Gealbomihttomearit ja árvvoštallan
Gealbomihttomearit ja árvvoštallan Jo3 studerenráhkkanahtti oahppoprográmmaid maŋŋá
Oahpahusa mihttomearri lea ahte oahppi galgá máhttit
- analyseret,
Analyseret lea guorahallat ášši, diŋgga dahje doahpaga, ja dan bokte gávnnahit maid dat muitala dahje dan oaivila. Analyseret sáhttá mearkkašit ahte mii meannudit vuđolaččat ja vuogádatlaččat ovttaskas elemeanttaid ja oktavuođaid daid gaskkas. Analysa sáhttá maid guoskat bargoprosessii.
dulkotjaDulkot lea duddjot oaivila dahje áddejumi muhtun albmoneami, geavatlaš dilidahje dáiddalaš ovdanbuktima oaivilsisdoalu hárrái. Áddejumi vuođđun lea dávjá ovttaskas osiid ja daid gaskavuođaid guorahallan.
buohtastahttitiešguđetlágan mearkagiellateavsttaid jaBuohtastahttit lea guorahallat guovtti dahje máŋga dili ovttaláganvuođaid ja erohusaid.
reflekteretmo konteaksta váikkuha teakstadulkomiiReflekteret lea guorahallat ja jurddašit iešguđet beliid iežas dahje earáid daguin,guottuin ja jurdagiin. Mii sáhttit maid reflekteret áššiid ja diliid, geavatlaš doaimmaid dahje iežamet oahppama. Reflekšuvnnaid bokte sáhttá geahččalit iežas jurdagiid ja guottuid, ja nu ovddidit buoret áddejumi ja máhtu.
- geavahitfágagiela mearkagiellateavsttain ja suokkardeaddji ságastallamiin, digaštallamiin ja ovdanbuktimiin mearkagielalaš fáttáid birra
Válddahit geavahit ávkin juoidá dahje bargat juoidá vai olahit dihto ulbmila. Geavahit lea sullii seammá go ávkkástallat, atnit dahje váldit atnui ovdamearkka dihte bargovuogi dahje reaiddu.
- ovdanbuktit dárkilit ja máŋggabealálaččat ja hálddašit gielalaš hápmegáibádusaid njálmmálaš ovttasdoaibmamis ja mearkagielalaš teakstaráhkadeamis
- ráhkadit fágaartihkkaliid mat čilgejit ja ságaškuššet fáttáid mat gusket mearkagillii ja bealjehemiid kultuvrii
- suokkarditgielladili ja giellapolitihka Norggas dál ja
Suokkardit mearkkaša vásihit ja geahččaladdat ja dainna sáhttá duhtadit sáhkkiivuođa ja imaštallama. Suokkardit sáhttá mearkkašit áicat, iskat, fuomášit, dárkut ja dutkat. Muhtumin dat oaivvilda ahte iskkadit iešguđet beliid áššis rabas ja kritihkalaš ságaškuššamiin. Dutkkadit sáhttá maid mearkkašit ahte mii geahččalit ja árvvoštallat bargovugiid, buktagiid dahje reaidduid.
reflekteretdan birra ja čilget historjjálaš duogážaReflekteret lea guorahallat ja jurddašit iešguđet beliid iežas dahje earáid daguin,guottuin ja jurdagiin. Mii sáhttit maid reflekteret áššiid ja diliid, geavatlaš doaimmaid dahje iežamet oahppama. Reflekšuvnnaid bokte sáhttá geahččalit iežas jurdagiid ja guottuid, ja nu ovddidit buoret áddejumi ja máhtu.
- čilget gielalaš variašuvnna ja giellarievdama Norggas dál jaságaškuššatgiela, kultuvrra ja identitehta oktavuođaid
Ságaškuššat lea muitalit ášši birra nu ahte ovdanbuktá iešguđet beliid das, ja go ákkastallá sihke dan bealis ja vuostá. Ságaškuššan sáhttá loahpahuvvot konklušuvnnain. Ságaškuššat sáhttá ieš okto dahje earáiguin. Go máŋggas leat ságastallamin ášši dahje dili birra, de sáhttet maid leat digaštallamin.
- čilget dulkavuoigatvuođa alit oahpus ja bargoeallimis
Dađistaga árvvoštallan
Dađistaga árvvoštallan galgá leat mielde ovddideamen oahppama ja gelbbolašvuođa fágas. Oahppit čájehit ja
ovdánahttet gelbbolašvuođa dárogiela mearkagielas Jo3 studerenráhkkanahtti oahppoprográmmas go sii
analyserejit, dulkojit ja buohtastahttet teavsttaid, ja go sii suokkardit teavsttaid konteavsttaid ja reflekterejit daid
birra. Sii čájehit ja ovdánahttet maiddái gelbbolašvuođa go ovdanbuktet iežaset dárkilit ja máŋggabealálaččat
mearkagillii, ja go geavahit fágagiela go suokkardit ja čilgejit dálá gielladili. Dasto sii čájehit ja ovdánahttet
gelbbolašvuođa go sii ráhkadit oanehat ja guhkit teavsttaid iešguđetlágan šáŋŋeriin iešguđetlágan ulbmiliiguin
ja vuostáiváldiiguin, ja go sii gieđahallet teavsttaid máhcahemiid vuođul.
Oahpaheaddji galgá diktit ohppiid váikkuhit oahpahussii ja arvvosmahttit oahppanhálu dan bokte ahte oahppit
besset geahččaladdat ja meaddit ja suokkardit fágalaš čuolmmaid ja bargat kreatiivvalaččat gávdnat
vástádusaid daidda. Oahpaheaddji galgá láhčit dili oahppanovttasbargui luohkkálanjas dahje digitála forumiin.
Oahpaheaddji galgá maiddái láhčit oahpahusa nu ahte oahppit ovdánahttet gillilvuođa stuorát bargguide, juogo
guhkit mearkagiellateavsttaid lohkamis dahje suokkardeaddji barggus fágalaš čuolmmaiguin. Oahpaheaddji ja
oahppit galget gulahallat ohppiid ovdáneami birra dárogiela mearkagielas. Ohppiid čájehuvvon gelbbolašvuođa
vuođul galget oahppit beassat muitalit maid sii orrot máhttimin ja reflekteret iežaset fágalaš ovdáneami birra.
Oahpaheaddji galgá oaivadit viidásit oahppama birra ja heivehit oahpahusa nu ahte oahppit besset geavahit
rávvagiid ovddidit gálggaid njálmmálaš ovttasdoaibmamis ja gieđahallat iežaset mearkagiellateavsttaid.
Oppalaš árvvoštallan
Oppalašárvosátni galgá čájehit oahppi ollislaš gelbbolašvuođa dárogiela mearkagielas go oahpahus
loahpahuvvo maŋŋá Jo3 studerenráhkkanahtti oahppoprográmma. Oahpaheaddji galgá plánet ja láhčit dili nu
ahte oahppit besset čájehit iežaset gelbbolašvuođa iešguđet láhkai mat fátmmastit áddejumi, reflekšuvnna ja
kritihkalaš jurddašeami iešguđet oktavuođain. Oahpaheaddji galgá bidjat árvosáni dárogiela mearkagielas
oahppi čájehuvvon gelbbolašvuođa vuođul go oahppi lea čájehan fágalaš sisdoalu njálmmálaš
ovttasdoaibmama bokte. Oahpaheaddji galgá bidjat árvosáni teakstaráhkadeamis gelbbolašvuođa vuođul maid
oahppi lea čájehan muhtun fágaartihkkaliin ja eará teavsttain iešguđetlágan šáŋŋeriin.