Luonndofáhka sáme (NAT02‑04)
Máhtudakulme ja árvustallam
Máhtudakulme Jo1 luondo ávkástallama maŋŋela
Åhpadusá ulmme le oahppe galggá máhttet
- åtsådittjuolmav mij ietjas oahppoprográmmaj gullu mav iesj la válljim,
Åtsådit la muossádit ja gæhttjaladdat ja máhttá diehtemvájnogisvuodav ja imájdallamav bærrájgæhttjat. Åtsådit máhttá merkahit ávastit, åhtsåt, ájttsat, dárkustallat ja guoradallat. Muhttijn dasi gullu gæhttjaladdat jali evaluierit barggamvuogijt, buktagijt jali vædtsagijt. Luonndofágan la dáhtájt adnet ja gatjádallat tjielggima diehti ållu vuodulasj gå galggá åtsådit.
åvddånbuktetgávnnusijt ja vuodustit metåvdåj válljimavÅvddånbuktet la vuosedit, tjielggit ja åvddån biedjat muhtem fágalasj vidjurav jali buktagav njálmálattjat, tjálalattjat jali digitálalattjat. Åvddånbuktema ulmme l vidjurav jali buktagav iehtjádijda rahpat. Åvddånbuktet máhttá aj merkahit tjuorggat jali vuosádallat.
- árvustallat ietjas gæhttjaladdamij vádáv ja giehtadallat daj bátsidisájt dågålasj láhkáj
- åtsåditja
Åtsådit la muossádit ja gæhttjaladdat ja máhttá diehtemvájnogisvuodav ja imájdallamav bærrájgæhttjat. Åtsådit máhttá merkahit ávastit, åhtsåt, ájttsat, dárkustallat ja guoradallat. Muhttijn dasi gullu gæhttjaladdat jali evaluierit barggamvuogijt, buktagijt jali vædtsagijt. Luonndofágan la dáhtájt adnet ja gatjádallat tjielggima diehti ållu vuodulasj gå galggá åtsådit.
åvddånbuktetteknologijjav mij ietjas oahppoprográmmaj gullu jaÅvddånbuktet la vuosedit, tjielggit ja åvddån biedjat muhtem fágalasj vidjurav jali buktagav njálmálattjat, tjálalattjat jali digitálalattjat. Åvddånbuktema ulmme l vidjurav jali buktagav iehtjádijda rahpat. Åvddånbuktet máhttá aj merkahit tjuorggat jali vuosádallat.
árvustallatdav sáme árbbediedo ja guoddelis åvddånime gáktujÁrvustallat le árvvaladdat iesjgeŋgalágásj bielij birra ássjes jali vuojnos. Máhttá aj merkahit kvalitiehtav buktagis jali prosessas árvvaladdat. Árvustallam álu vaddá mærrádusáv jali konklusjåvnåv.
- árvvaladdatájggeguovddelis varresvuoda ja iellemvuoge ássjijt, aktan sáme álmmukmedisijnna, ja
Árvvaladdat le tjielggit ássjev madin åvddånbuktá iesjgeŋgalágásj bielijt ássjen ja argumentieri divna bielij åvdås. Árvvaladdam máhttá låhpaduvvat konklusjåvnåjn. Árvvaladdat máhttep aktu dahkat jali iehtjádij siegen. Dágástallam moaddásij gaskan ássje jali vidjurij birra máhttá árvvaladdam liehket.
árvustallatmakta duot dát gálldo la luohtedahtteÁrvustallat le árvvaladdat iesjgeŋgalágásj bielij birra ássjes jali vuojnos. Máhttá aj merkahit kvalitiehtav buktagis jali prosessas árvvaladdat. Árvustallam álu vaddá mærrádusáv jali konklusjåvnåv.
- tjielggit nágin biektelisábnnasij funksjåvnåjt ja dágástallat manen moattebelak biebbmo la ájnas varresvuoda ja guoddelisvuoda perspektijvan
- guoradallat tjuolmajt ma li tjanáduvvam areállaadnuj, tjielggit gåktu rievddadusá máhtti vájkkudit ekovuogádagájda, ja ævtodit guoddelis tjoavddusijt
- tjielggit manen muhtem vuodoståffa li ájnnasa iellemij, jaárvustallatgåktu ulmutjij dåjma máhtti vájkkudit dáj ábnnasij jålådibmáj
Árvustallat le árvvaladdat iesjgeŋgalágásj bielij birra ássjes jali vuojnos. Máhttá aj merkahit kvalitiehtav buktagis jali prosessas árvvaladdat. Árvustallam álu vaddá mærrádusáv jali konklusjåvnåv.
Åhpadattijn árvustallam
Åhpadattijn árvustallam galggá viehkken åvdedit oahppamav ja fáhkamáhtudagáv åvddånahttet. Oahppe vuosedi ja åvddånahtti máhtudagáv luonndofágan Jo1 luondo ávkástallama oahppoprográmman gå adni fáhkagielav, teorijjajt ja modellajt gå åtsådi, gåvvidi, tjielggiji ja árvvaladdi aktijvuodajt luonndofágalasj fenomienajn ja daj gaskan. Sij vuosedi ja åvddånahtti aj máhtudagáv gå metåvdå válljimav vuodusti, etihkav ja sihkarvuodav árvustalli, reflektieriji gávnnusij birra ja lájttálisát árvustalli gáldojt ja diedojt ma li ietjasa guoradallamijda ja gæhttjaladdamijda tjanáduvvam. Duodden vuosedi ja åvddånahtti máhtudagáv gå adni ja reflektieriji luonndodiedalasj barggam- ja ájádallamvuogij ja luonndodiedalasj teknologijja badjel. Åhpadiddje galggá dilev láhtjet oahppijoassálasstemij ja arvusmahttet oahppammiellaj fágan gå åhpadusáv hiebat moattebelak, praktihkalasj ja åtsådiddje barggovuogijda. Åhpadiddje ja oahppe galggi ságastallat oahppij åvddånime birra luonndofágan. Oahppe galggi bessat åtsådit ja gæhttjaladdat. Dajna máhtudagájn mav oahppe vuosedi, galggi bessat moalgget majt ietjasa mielas bukti, ja ietjas fágalasj åvddånime badjel reflektierit. Åhpadiddje galggá bagádallat ienep oahppama gáktuj ja åhpadimev hiebadit navti váj oahppe bessi bagádallamij milta vijdedit ietjasa máhtudagáv luonndofágan.
Loahppaárvustallam
Åbbålasjkarakterra galggá gåvvidit oahppe åbbålasj máhtudagáv luonndofágan gå ålli Jo1 luondo ávkástallama oahppoprográmmav. Åhpadiddje galggá plánit ja dilev láhtjet váj oahppe bessi vuosedit ietjasa máhtudagáv målsudahkes vuogij majda gulluji dádjadibme, refleksjåvnnå ja lájttális ájádallam iesjgeŋga dilijn. Åhpadiddje galggá biedjat karakterav luonndofágan máhtudagá milta mav oahppe la vuosedam gå oahppe la gaskostam máhtov ja dádjadusáv fága sisano ja aktijvuodaj birra. Åhpadiddje galggá biedjat karakterav máhtudagá milta mav oahppe la vuosedam gå praktihkalattjat ja åtsådiddje láhkáj fágajn barggá.