Lásjmudallama (KRO01‑05)
Máhtudakulme ja árvustallam
Máhtudakulme 7. jahkedáse maŋŋela
Åhpadusá ulmme le oahppe galggá máhttet
- åtsåditja
Åtsådit merkaj vásedit ja gæhttjaladdat ja máhttá diehtemvájnov ja oavdduhimev vaddet. Åtsådit máhttá merkahit ájttsat, åhtsåt, ielvvet, váksjot ja guoradallat. Muhttijn merkaj iesjgeŋgalágásj bielijt ássjes guoradallat rabás ja lájttális árvvaladdama baktu. Åtsådit máhttá aj merkahit barggovuogijt, buktagijt jali vædtsagijt gæhttjalit ja árvustallat.
tjadáditståhkamav ja spellamav iehtjádij siegen iesjguhtiklágásj labudallamdåjmajnTjadádit le álgadit, dahkat ja ållidit juojddáv, duola dagu dahkamusáv, guoradallamav jali bargov mav ájgo dahkat.
- hárjjidallatgássjelis labudallamijt, aktu jali iehtjádij siegen
Oahppe rahtjá nágin ájge badjel ja gærddot nágin labudallamav váj vissa ulmmáj jåkså.
- tjadáditdåjmajt ietjas berustimij ja ævtoj milta dánssamin, ålggoiellemin, valástallamdåjmajn ja ietjá labudallamdåjmajn
Tjadádit le álgadit, dahkat ja ållidit juojddáv, duola dagu dahkamusáv, guoradallamav jali bargov mav ájgo dahkat.
- adnetkártav, digitála vædtsagijt ja luondomerkajt gå luonnduj ja lahka birrasij oahpásmuvvá
Adnet le gå juojddáv ávkástalá jali juojddáv dagá ájggomusáv jåvsåtjit. Adnet le vargga sæmmi gå ávkástallat, sæmmi gå adnuj válldet duola dagu barggovuogev jali vædtsagav.
- dádjaditja praktisierit dåjmaj ja ståhkama njuolgadusájt ja dåhkkidit båhtusijt
Dádjadit le árvvedit mav juojddá merkaj, mij javladuvvá jali gåktu dan vijor le. Dádjadusáv máhttá vuosedit gå tjielggi, máhttelisvuodajt árvvaladdá, vuogijt buohtastahttá jali kvalitiehtav árvustallá.
- dádjaditsieradusájt ietjas ja iehtjádij gaskan ja sæbrrat labudallamdåjmajda ma máhtti liehket hiebaduvvam sihke ietjas ja iehtjádij ævtojda
Dádjadit le árvvedit mav juojddá merkaj, mij javladuvvá jali gåktu dan vijor le. Dádjadusáv máhttá vuosedit gå tjielggi, máhttelisvuodajt árvvaladdá, vuogijt buohtastahttá jali kvalitiehtav árvustallá.
- tjadádit vuodjama vuodoteknihkajt tjoajve nanna, hárddo nanna ja tjátje vuolen
- árvustallatsihkarvuodav ålggodåjmajn ja luondojåhtålimen ja ietjas bierggit tjátjen
Árvustallat le árvvaladdat iesjgeŋgalágásj bielij birra ássjes jali vuojnos. Máhttá aj merkahit kvalitiehtav buktagis jali prosessas árvvaladdat. Árvustallam álu vaddá mærrádusáv jali konklusjåvnåv.
- adnetlahka birrasav ja
Adnet le gå juojddáv ávkástalá jali juojddáv dagá ájggomusáv jåvsåtjit. Adnet le vargga sæmmi gå ávkástallat, sæmmi gå adnuj válldet duola dagu barggovuogev jali vædtsagav.
åtsåditbájkálasj dábijt ma li ålggoiellemij tjanádumÅtsådit merkaj vásedit ja gæhttjaladdat ja máhttá diehtemvájnov ja oavdduhimev vaddet. Åtsådit máhttá merkahit ájttsat, åhtsåt, ielvvet, váksjot ja guoradallat. Muhttijn merkaj iesjgeŋgalágásj bielijt ássjes guoradallat rabás ja lájttális árvvaladdama baktu. Åtsådit máhttá aj merkahit barggovuogijt, buktagijt jali vædtsagijt gæhttjalit ja árvustallat.
- tjielggit gájkaj riektáv gå luondon vándart
- tjadáditidjadimtuvrav ja
Tjadádit le álgadit, dahkat ja ållidit juojddáv, duola dagu dahkamusáv, guoradallamav jali bargov mav ájgo dahkat.
reflektieritietjas luondovásádusáj badjelReflektierit le guoradallat ja usjudallat iesjgeŋgalágásj bielijt ietjas jali iehtjádij dagojn, guottoj ja ájádusájn. Máhttep aj reflektierit ássjij ja vidjurij, dåjmaj jali ietjama oahppama birra. Reflektierit merkaj gæhttjalit ietjas ájádusájt ja guottojt, ja nav åvddånahttet dádjadusáv.
Åhpadattijn árvustallam
Åhpadattijn árvustallam galggá viehkken åvdedit oahppamav ja fáhkamáhtudagáv åvddånahttet. Oahppe vuosedi ja åvddånahtti máhtudagáv lásjmudallamin 5., 6. ja 7. jahkedásen gå duon dán labudallamdåjmajda sæbrri ja oahppi dajt, tjuovvu dåjmaj ja spellama njuolgadusájt, ja dádjadi sieradusájt ietjas ja iehtjádij gaskan. Oahppe vuosedi aj máhtudagáv gå reflektieriji labudallamdåjmaj, sosiála aktandoajmmama, luondojåhtålime ja luondovásádusáj badjel.
Åhpadiddje galggá dibddet oahppijt vájkkudit åhpadussaj ja arvusmahttet oahppamhálov iesjguhtiklágásj labudallamdåjmaj baktu majt oahppe aktu jali iehtjádij siegen dahki, ja gå bessi ietjas bargov árvustallat lásjmudallamin. Åhpadiddje ja oahppe galggi ságastallat oahppij åvddånime birra lásjmudallamin. Oahppe galggi bessat gæhttjaladdat. Dajna máhtudagájn mav oahppe vuosedi, galggi bessat moalgget majt ietjasij mielas bukti, ja majt buorebut nahki gå åvddåla. Åhpadiddje galggá bagádallat ienep oahppama gáktuj ja åhpadimev hiebadit navti váj oahppe bessi bagádallamij milta vijdedit ietjasa máhtudagáv labudallamdåjman, ståhkamin, spellamin, bierggimin tjátjen ja gå li ålggon lahka birrasin.