Norsk for elever med samisk (NOR03‑04)
Gealbomihttomearit ja árvvoštallan

Oktavuođaid ovdamearkkat

Čilgehus

Gealbomihttomearit maŋŋá Jo3 oppalaš studerengelbbolašvuođa lasáhusa

Oahpahusa mihttomearri lea ahte oahppi galgá máhttit

  • lohkat muhtun jorgaluvvon dološdárogiela teavsttaid ja buohtastahttit daid ođđasat áiggi teavsttaiguin
  • lohkat ja reflekteret muhtun teavsttaid 1500-logu rájes gitta 1850-logu rádjai kulturhistorjjálaš konteavsttas ja árvvoštallat leat go dat áigeguovdilat dál
  • suokkardit mo nationálaromantihka teavsttat govvidit olbmo, luonddu ja servodaga, ja buohtastahttit daid sámi ja norgga čáppagirjjálašvuođa ođđasat áiggi teavsttaiguin
  • reflekteret áššeprosateavsttaid birra ja čilget historjjálaš dilálašvuođa mas leat čuožžilan
  • čállit fágaartihkkaliid mat čilgejit ja ságaškuššet teavsttaid konteavsttas
  • geavahit fágamáhtu ja retorihkalaš gálggaid digaštallamiin ja ovdanbuktimiin
  • geavahit máhcahemiid ja máhtu giela, teavstta ja šáŋŋeriid birra ovdánahttit iežas teavsttaid
  • suokkardit ja reflekteret gielladili ja giellapolitihka Norggas ja Sámis dál ja čilget historjjálaš duogáža
  • analyseret ja dulkot norgga ja sámi čáppagirjjálašvuođa ja áššeprosa ođđadárogillii ja girjegillii 1850-logu rájes gitta dálážii ja reflekteret teavsttaid birra kulturhistorjjálaš konteavstta ja oahppi iežas dálááiggi vuođul
  • suokkardit ja reflekteret mo realisttalaš ja modernisttalaš árbevieru teavsttat govvidit olbmo, luonddu ja servodaga
  • čállit girjjálaš dulkomiid ja buohtastahttimiid
  • analyseret ovttastuvvon teavsttaid ovdanbuktinvugiid iešguđetlágan mediain ja árvvoštallat daid ovttasdoaibmama
  • geavahit fágamáhtu ja dárkilis fágagiela suokkardeaddji ságastallamiin, digaštallamiin ja njálmmálaš ovdanbuktimiin dárogielfágalaš fáttáid birra
  • čállit retorihkalaš analysaid ja dulkomiid áššeteavsttain
  • hálddašit guovddáš čálalaš hápmegáibádusaid dárogielas ja čállit teavsttaid rehálaš gáldogeavahemiin ja dárkilis gielain
  • geavahit fágagirjjálašvuođa, kritihkalaččat árvvoštallat gálduid ja čállit fágaartihkkaliid mat čilgejit ja ságaškuššet dárogielfágalaš fáttáid
  • čilget hállangiela rievdama Norggas dál ja reflekteret giela, kultuvrra ja identitehta oktavuođaid birra

Dađistaga árvvoštallan

Dađistaga árvvoštallan galgá leat mielde ovddideamen oahppama ja gelbbolašvuođa fágas. Oahppit čájehit ja ovdánahttet gelbbolašvuođa dárogiella-fágas ohppiide geain lea sámegiella vuosttašgiellan, oppalaš studerengelbbolašvuođa lasáhusas – fidnofágalaš oahppoprográmmain go sii analyserejit, dulkojit ja buohtastahttet teavsttaid, suokkardit teavsttaid konteavsttaid ja reflekterejit teavsttaid birra. Oahppit čájehit ja ovdánahttet maiddái gelbbolašvuođa go geavahit fágagiela iešguđet njálmmálaš ja čálalaš gulahallandilálašvuođain. Dasto oahppit čájehit ja ovdánahttet gelbbolašvuođa go sii ráhkadit oanehat ja guhkit teavsttaid iešguđetlágan šáŋŋeriin iešguđetlágan ulbmiliidda ja vuostáiváldiide, ja go sii hálddašit guovddáš gielalaš hápmenjuolggadusaid.

Oahpaheaddji galgá diktit ohppiid váikkuhit oahpahussii ja arvvosmahttit oahppanhálu dan bokte ahte oahppit besset bargat kreatiivvalaččat ja suokkardeaddji láhkai fágalaš čuolmmaiguin. Oahpaheaddji galgá láhčit oahpahusa nu, ahte oahppit ovdánahttet čálalaš ja njálmmálaš gelbbolašvuođa go besset viidásit ovdánahttit iežaset teavsttaid fágalaš eavttuid ja máhtu vuođul giela ja teavstta birra. Oahpaheaddji ja oahppit galget gulahallat ohppiid ovdáneami birra dárogiella-fágas ohppiide geain lea sámegiella vuosttašgiellan. Oahppit galget beassat geahččaladdat. Ohppiid čájehuvvon gelbbolašvuođa vuođul galget oahppit beassat muitalit maid sii orrot máhttimin ja reflekteret iežaset fágalaš ovdáneami birra. Oahpaheaddji galgá oaivadit viidásit ovdánahttima birra ja heivehit oahpahusa nu ahte oahppit besset geavahit rávvagiid gieđahallat ja viidásit ovdánahttit iežaset njálmmálaš ja čálalaš teavsttaid.

Oppalaš árvvoštallan

Oppalašárvosátni galgá čájehit oahppi ollislaš gelbbolašvuođa dárogiella-fágas ohppiide geain lea sámegiella vuosttašgiellan maŋŋá Jo3 oppalaš studerengelbbolašvuođa lasáhusa. Oahpaheaddji galgá plánet ja láhčit dili nu ahte oahppit besset čájehit iežaset gelbbolašvuođa iešguđet láhkai mii fátmmasta áddejumi, reflekšuvnna ja kritihkalaš jurddašeami iešguđet oktavuođain. Oahpaheaddji galgá bidjat árvosáni njálmmálaš dárogielas dan gelbbolašvuođa vuođul maid oahppi lea čájehan iešguđet fágalaš njálmmálaš gulahallandilálašvuođain. Oahpaheaddji galgá bidjat árvosáni čálalaš dárogielas gelbbolašvuođa vuođul maid oahppi lea čájehan viidát válljejuvvon čálalaš teavsttain.