Sebrudakfáhka sáme (SAF02‑04)
Guovdásj elementa

Oahppe galggi imájdallat, reflektierit ja árvustallat gåktu máhtto sebrudagá birra åvddåla ja dálla badján. Oahppe galggi bessat liehket diehtemvájnoga ja dåjmalattjat åhtsåt ja hábbmit máhtov aktu ja iehtjádij sihke klássalanján ja dan ålggolin. Duodden galggi oahppe viedtjat ja adnet diedojt iesjguhtiklágásj histåvrålasj, geografijjalasj ja sebrudakmáhtulasj gáldojs tjuovggidittjat bielijt iesjguhtik sebrudagájn, iesjguhtik ájgijda ja ietjasa iellemin. Galggi aj máhttet lájttálisát árvustallat makta gáldo li luohtedahtte ja ájggeguovddela.

Oahppe galggi dádjadit aktijvuodajt geografijjalasj, histåvrålasj ja dálásjájge dilij gaskan ja gåktu dá dile aktu jali aktan li vájkkudam ja vájkkudi ulmutjijda ja sebrudagájda. Oahppe galggi oahpásmuvvat gåktu luonndo ja sebrudahka nubbe nuppev vájkkudi. Sij galggi vuojnnet gåktu vássám ájge åvddånimen lidjin sihke bårka ja jårka ja mij vájkkudij rievddadusájda, aktan åvddånahttet histåvrålasj empatijjav. Oahppe galggi analysierit gåktu fábmo ja fámo vidjura li vájkkudam ja vájkkudi iesjguhtik bielijda sebrudagán. Sij galggi árvustallat máhtov, dáhpádusájt ja fenomienajt iesjguhtik perspektijvajn ja reflektierit manen ulmutja li válljim ja ájn válljiji iesjguhtik láhkáj.

Oahppe galggi dádjadit gåktu geografijjalasj, histåvrålasj ja dálásjájge dile li biedjam ja biedji ævtojt makkir máhttelisvuoda ulmutjijn li læhkám ja li aktan barggat, organisierit ja dahkat mærrádusájt iesjguhtik sebrudagájn. Oahppe galggi dádjadit sieradusájt rijkaj gaskan gå la sáhka stivrrimvuoges ja almasjrievtesvuodajs ja unneplågoj bærrájgæhttjamis, ja sij galggi vuojnnet gåktu sieradusá li vájkkudam ja vájkkudi ulmutjij iellemij ja máhttelisvuodajda vájkkudit. Sij galggi dádjadit manen rijdo li badjánam ja badjáni, ja gåktu da li giehtadaláduvvam ja giehtadaláduvvi. Oahppe galggi oadtjot hárjjánimev gåktu demokratijja doajmmá práksisin vaj máhtti sebrudakhábbmimij sæbrrat. Dán guovdásj elementa sisanov galggá iesjguhtik perspektijvaj vuodon gæhttjat, bájkálasj dáses globála dássáj, ja iemeálmmuk- ja unneplåhkoperspektijvajn, gånnå dættot vássám ájgev, dálásj ájgev ja boahtte ájgev.

Oahppe galggi dádjadit gåktu geografijjalasj, histåvrålasj ja dálásjájge dile li biedjam ja biedji ævtojt gåktu ulmutja li ietjasa dárbojt ållidahttám ja ållidahtti vil uddnik, ja gåktu ressursa iesjguhtik sebrudagájn li juogeduvvam ja juogeduvvi. Dat merkaj vuojnnet jut geografijjalasj moattebelakvuohta ja variasjåvnnå li bierggima ja iellemdile vuodo. Oahppe galggi dádjadit guoddelis åvddånime dimensjåvnåjt økonåvmålasj, birrasa ja sosiála bieles ja gåktu da li aktij tjanádum. Sij galggi dádjadit gåktu vássám ájge rievddadusá li dán gålmå dimensjåvnnåj vájkkudam ja nav aj man guoddelisá iesjguhtik sebrudagá li. Oahppe galggi vuojnnet gåktu ulmutjij ressurssaadno la vájkkudam ja vil vájkkut, ja máhttet árvustallat vejulasj dåjmajt guoddelis åvddånime hárráj indivijdalasj, nasjåvnålasj ja globála dásen. Guoddelis åvddånibme sebrudakfágan galggá iesjguhtik perspektijvaj vuodon gæhttjat, bájkálasj dáses globála dássáj, ja iemeálmmuk- ja unneplåhkoperspektijvajn, gånnå dættot vássám ájgev, dálásj ájgev ja boahtte ájgev.

Oahppe galggi dádjadit gåktu ulmutja åvddånahtti identitiehtav ja gullevasjvuodav, ja gåktu iehtjádij siegen doajmmi. Galggi dádjadit manen ulmutja sihti sebrudahkan viessot, ja gåktu geografijjalasj, histåvrålasj ja dálásj ájge vidjura vájkkudi identitiehta åvddånibmáj. Dási gulluji iesjguhtik perspektijva mij buorre iellem máhttá liehket, ja jut oahppe åvddånahtti sihke histåvrrådiedulasjvuodav ja tjadádime máhtov gå ietjasa åvdep ájge, dálásj ájge ja boahtte ájge baktu dádjadi.