Eaŋgalsgiela (ENG01‑04)
Gealbomihttomearit ja árvvoštallan
Gealbomihttomearit 2. ceahki maŋŋá
Oahpahusa mihttomearri lea ahte oahppi galgá máhttit
- geavahit digitála resurssaid vásihit giela auteanttalaš giellamodeallaid ja ságastallanguimmiid bokte
Njálmmálaš gálggat eaŋgalsgielas leat duddjot oaivila guldaleami, hállama ja ságastallama bokte. Lea sáhka
viidásit gaskkustit dieđuid, heivehit giela ulbmilii, vuostáiváldái ja dilálašvuhtii ja válljet heivvolaš strategiijaid.
Njálmmálaš gálggaid ovdánahttimis eaŋgalsgielas lea sáhka geavahit njálmmálaš giela dađistaga dárkileappot
ja máŋggabeallásaččat muitalit iešguđetlágan fáttáid birra, formálalaš ja eahpeformálalaš oktavuođain
iešguđetlágan vuostáiváldiide geain leat iešguđetlágan gielalaš duogážat.
Digitála gálggat eaŋgalsgielas leat máhttit geavahit digitála mediaid ja resurssaid nannet giellaoahpahallama,
oahpásmuvvat auteanttalaš giellamodeallaide ja ságastallanguimmiide eaŋgalsgillii ja háhkat áigeguovdilis
máhtu eaŋgalsgielfágas. Dat mearkkaša leat kritihkalaš ja reflekterejeaddji eaŋgalsgiel digitála
ovdanbuktinvugiide ja gulahallamis earáiguin. Digitála gálggaid ovdánahttin eaŋgalsgielas vuolgá
suokkardeamis giela dasa ahte máhttit ovttasdoaibmat earáiguin, čállit teavsttaid ja háhkat máhtu go čohkke,
suokkarda ja kritihkalaččat árvvoštallá iešguđetlágan eaŋgalsgiel gálduid dieđuid.
- guldalit ja dovdát giellajienaid ja stávvaliid sániin
Njálmmálaš gálggat eaŋgalsgielas leat duddjot oaivila guldaleami, hállama ja ságastallama bokte. Lea sáhka
viidásit gaskkustit dieđuid, heivehit giela ulbmilii, vuostáiváldái ja dilálašvuhtii ja válljet heivvolaš strategiijaid.
Njálmmálaš gálggaid ovdánahttimis eaŋgalsgielas lea sáhka geavahit njálmmálaš giela dađistaga dárkileappot
ja máŋggabeallásaččat muitalit iešguđetlágan fáttáid birra, formálalaš ja eahpeformálalaš oktavuođain
iešguđetlágan vuostáiváldiide geain leat iešguđetlágan gielalaš duogážat.
- laktit giellajienaid bustávaide ja stávvalminstariidda ja bidjat bustávvajienaid sátnin
Njálmmálaš gálggat eaŋgalsgielas leat duddjot oaivila guldaleami, hállama ja ságastallama bokte. Lea sáhka
viidásit gaskkustit dieđuid, heivehit giela ulbmilii, vuostáiváldái ja dilálašvuhtii ja válljet heivvolaš strategiijaid.
Njálmmálaš gálggaid ovdánahttimis eaŋgalsgielas lea sáhka geavahit njálmmálaš giela dađistaga dárkileappot
ja máŋggabeallásaččat muitalit iešguđetlágan fáttáid birra, formálalaš ja eahpeformálalaš oktavuođain
iešguđetlágan vuostáiváldiide geain leat iešguđetlágan gielalaš duogážat.
- guldalit ja suokkardit eaŋgalsgiel alfabehta ja jietnadanminstariid stoahkan- ja lávlundoaimmain
Njálmmálaš gálggat eaŋgalsgielas leat duddjot oaivila guldaleami, hállama ja ságastallama bokte. Lea sáhka
viidásit gaskkustit dieđuid, heivehit giela ulbmilii, vuostáiváldái ja dilálašvuhtii ja válljet heivvolaš strategiijaid.
Njálmmálaš gálggaid ovdánahttimis eaŋgalsgielas lea sáhka geavahit njálmmálaš giela dađistaga dárkileappot
ja máŋggabeallásaččat muitalit iešguđetlágan fáttáid birra, formálalaš ja eahpeformálalaš oktavuođain
iešguđetlágan vuostáiváldiide geain leat iešguđetlágan gielalaš duogážat.
Máhttit lohkat eaŋgalsgielas lea áddet iešguđetlágan teavsttaid sisdoalu báhpáris ja digitálalaččat ja reflekteret
daid birra ja dat galgá leat mielde dagaheamen lohkanilu ja giellaoahppama. Dat mearkkaša lohkat ja gávdnat
dieđuid ovttastuvvon teavsttain main leat gilvaleaddji sáttasánit ja geavahit lohkanstrategiijaid áddet njuolga ja
eahpenjuolga dieđuid. Lohkangálggaid ovdánahttin eaŋgalsgielas vuolgá eksperimenteremis giellajienaiguin,
stávvalminstariiguin ja stávvaliiguin dasa ahte lohkat máŋggabealat ja kompleaksa teavsttaid njuovžilit ja
áddejumiin ja eanet ahte eanet máhttit reflekteret iešguđetlágan teavsttaid birra ja árvvoštallat daid
kritihkalaččat.
- fuomášit dábáleamos sániid ja frásaid iešguđetlágan teavsttain
Njálmmálaš gálggat eaŋgalsgielas leat duddjot oaivila guldaleami, hállama ja ságastallama bokte. Lea sáhka
viidásit gaskkustit dieđuid, heivehit giela ulbmilii, vuostáiváldái ja dilálašvuhtii ja válljet heivvolaš strategiijaid.
Njálmmálaš gálggaid ovdánahttimis eaŋgalsgielas lea sáhka geavahit njálmmálaš giela dađistaga dárkileappot
ja máŋggabeallásaččat muitalit iešguđetlágan fáttáid birra, formálalaš ja eahpeformálalaš oktavuođain
iešguđetlágan vuostáiváldiide geain leat iešguđetlágan gielalaš duogážat.
Máhttit lohkat eaŋgalsgielas lea áddet iešguđetlágan teavsttaid sisdoalu báhpáris ja digitálalaččat ja reflekteret
daid birra ja dat galgá leat mielde dagaheamen lohkanilu ja giellaoahppama. Dat mearkkaša lohkat ja gávdnat
dieđuid ovttastuvvon teavsttain main leat gilvaleaddji sáttasánit ja geavahit lohkanstrategiijaid áddet njuolga ja
eahpenjuolga dieđuid. Lohkangálggaid ovdánahttin eaŋgalsgielas vuolgá eksperimenteremis giellajienaiguin,
stávvalminstariiguin ja stávvaliiguin dasa ahte lohkat máŋggabealat ja kompleaksa teavsttaid njuovžilit ja
áddejumiin ja eanet ahte eanet máhttit reflekteret iešguđetlágan teavsttaid birra ja árvvoštallat daid
kritihkalaččat.
- jearahit ja vástidit álkes gažaldagaide, čuovvut álkes bagadusaid ja geavahit muhtun buorremenolaš dajahusaid
Njálmmálaš gálggat eaŋgalsgielas leat duddjot oaivila guldaleami, hállama ja ságastallama bokte. Lea sáhka
viidásit gaskkustit dieđuid, heivehit giela ulbmilii, vuostáiváldái ja dilálašvuhtii ja válljet heivvolaš strategiijaid.
Njálmmálaš gálggaid ovdánahttimis eaŋgalsgielas lea sáhka geavahit njálmmálaš giela dađistaga dárkileappot
ja máŋggabeallásaččat muitalit iešguđetlágan fáttáid birra, formálalaš ja eahpeformálalaš oktavuođain
iešguđetlágan vuostáiváldiide geain leat iešguđetlágan gielalaš duogážat.
- searvat hárjehallon dialogaide ja spontána ságastallamiidda iežas dárbbuid ja dovdduid, árgabeaieallima ja beroštumiid birra
Njálmmálaš gálggat eaŋgalsgielas leat duddjot oaivila guldaleami, hállama ja ságastallama bokte. Lea sáhka
viidásit gaskkustit dieđuid, heivehit giela ulbmilii, vuostáiváldái ja dilálašvuhtii ja válljet heivvolaš strategiijaid.
Njálmmálaš gálggaid ovdánahttimis eaŋgalsgielas lea sáhka geavahit njálmmálaš giela dađistaga dárkileappot
ja máŋggabeallásaččat muitalit iešguđetlágan fáttáid birra, formálalaš ja eahpeformálalaš oktavuođain
iešguđetlágan vuostáiváldiide geain leat iešguđetlágan gielalaš duogážat.
- fuomášit sániid mat leat oktasaččat eaŋgalsgillii ja eará gielaide maid oahppi dovdá
Njálmmálaš gálggat eaŋgalsgielas leat duddjot oaivila guldaleami, hállama ja ságastallama bokte. Lea sáhka
viidásit gaskkustit dieđuid, heivehit giela ulbmilii, vuostáiváldái ja dilálašvuhtii ja válljet heivvolaš strategiijaid.
Njálmmálaš gálggaid ovdánahttimis eaŋgalsgielas lea sáhka geavahit njálmmálaš giela dađistaga dárkileappot
ja máŋggabeallásaččat muitalit iešguđetlágan fáttáid birra, formálalaš ja eahpeformálalaš oktavuođain
iešguđetlágan vuostáiváldiide geain leat iešguđetlágan gielalaš duogážat.
Máhttit lohkat eaŋgalsgielas lea áddet iešguđetlágan teavsttaid sisdoalu báhpáris ja digitálalaččat ja reflekteret
daid birra ja dat galgá leat mielde dagaheamen lohkanilu ja giellaoahppama. Dat mearkkaša lohkat ja gávdnat
dieđuid ovttastuvvon teavsttain main leat gilvaleaddji sáttasánit ja geavahit lohkanstrategiijaid áddet njuolga ja
eahpenjuolga dieđuid. Lohkangálggaid ovdánahttin eaŋgalsgielas vuolgá eksperimenteremis giellajienaiguin,
stávvalminstariiguin ja stávvaliiguin dasa ahte lohkat máŋggabealat ja kompleaksa teavsttaid njuovžilit ja
áddejumiin ja eanet ahte eanet máhttit reflekteret iešguđetlágan teavsttaid birra ja árvvoštallat daid
kritihkalaččat.
- guldalit ja lohkat álkes teavsttaid sisdoalu, maiddái govvagirjjiid, ja ságastallat daid birra
Njálmmálaš gálggat eaŋgalsgielas leat duddjot oaivila guldaleami, hállama ja ságastallama bokte. Lea sáhka
viidásit gaskkustit dieđuid, heivehit giela ulbmilii, vuostáiváldái ja dilálašvuhtii ja válljet heivvolaš strategiijaid.
Njálmmálaš gálggaid ovdánahttimis eaŋgalsgielas lea sáhka geavahit njálmmálaš giela dađistaga dárkileappot
ja máŋggabeallásaččat muitalit iešguđetlágan fáttáid birra, formálalaš ja eahpeformálalaš oktavuođain
iešguđetlágan vuostáiváldiide geain leat iešguđetlágan gielalaš duogážat.
Máhttit lohkat eaŋgalsgielas lea áddet iešguđetlágan teavsttaid sisdoalu báhpáris ja digitálalaččat ja reflekteret
daid birra ja dat galgá leat mielde dagaheamen lohkanilu ja giellaoahppama. Dat mearkkaša lohkat ja gávdnat
dieđuid ovttastuvvon teavsttain main leat gilvaleaddji sáttasánit ja geavahit lohkanstrategiijaid áddet njuolga ja
eahpenjuolga dieđuid. Lohkangálggaid ovdánahttin eaŋgalsgielas vuolgá eksperimenteremis giellajienaiguin,
stávvalminstariiguin ja stávvaliiguin dasa ahte lohkat máŋggabealat ja kompleaksa teavsttaid njuovžilit ja
áddejumiin ja eanet ahte eanet máhttit reflekteret iešguđetlágan teavsttaid birra ja árvvoštallat daid
kritihkalaččat.
- lohkat ja eksperimenteret čállit oahpes sániid, frásaid ja álkes cealkagiid
Máhttit čállit eaŋgalsgielas lea máhttit ovdanbuktit ideaid ja oaiviliid áddehahtti ja ulbmillaš láhkai iešguđetlágan
teavsttain, báhpáris ja digitálalaččat. Máhttit čállit mearkkaša plánet, hábmet ja gieđahallat teavsttaid mat
muitalit, ja heivehit giela ulbmilii, vuostáiváldái ja dilálašvuhtii ja válljet heivvolaš strategiijaid. Čállingálggaid
ovdánahttin eaŋgalsgielas vuolgá oahppamis ovttaskassániid dasa ahte čállit iešguđetlágan oktilaš teavsttaid
mat gaskkustit oaiviliid ja máhtu. Dat mearkkaša maiddái geavahit iešguđetlágan gálduid kritihkalaččat ja
dárkilasti láhkai.
Máhttit lohkat eaŋgalsgielas lea áddet iešguđetlágan teavsttaid sisdoalu báhpáris ja digitálalaččat ja reflekteret
daid birra ja dat galgá leat mielde dagaheamen lohkanilu ja giellaoahppama. Dat mearkkaša lohkat ja gávdnat
dieđuid ovttastuvvon teavsttain main leat gilvaleaddji sáttasánit ja geavahit lohkanstrategiijaid áddet njuolga ja
eahpenjuolga dieđuid. Lohkangálggaid ovdánahttin eaŋgalsgielas vuolgá eksperimenteremis giellajienaiguin,
stávvalminstariiguin ja stávvaliiguin dasa ahte lohkat máŋggabealat ja kompleaksa teavsttaid njuovžilit ja
áddejumiin ja eanet ahte eanet máhttit reflekteret iešguđetlágan teavsttaid birra ja árvvoštallat daid
kritihkalaččat.
- háhkat sániid ja kultuvrralaš máhtu eaŋgalsgiel mánáidgirjjálašvuođa ja mánáidkultuvrra bokte
Dán gealbomihttomearis lea vejolaš bargat ovttain dahje máŋggain vuođđogálggain. Oktiibuot galgá fága oahpahus gokčat vuođđogálggaid nugo leat čilgejuvvon “Fága birra” oasis.
Dađistaga árvvoštallan
Dađistaga árvvoštallan galgá leat mielde ovddideamen oahppama ja gelbbolašvuođa fágas. Oahppit čájehit ja
ovdánahttet gelbbolašvuođa eaŋgalsgielas 1. ja 2. ceahkis go sii suokkardit ja geavahit giela guldaleamis,
stoahkamis ja ságastallamiin. Sii čájehit ja ovdánahttet maiddái gelbbolašvuođa go áddejit eaŋgalsgiela ja
áddehallet eaŋgalsgillii.
Oahpaheaddji galgá diktit ohppiid váikkuhit oahpahussii ja arvvosmahttit oahppanhálu dakko bokte ahte
geavaha iešguđetlágan strategiijaid ja oahpahanresurssaid ovdánahttit ohppiid lohkangálggaid ja njálmmálaš ja
čálalaš gálggaid. Oahpaheaddji galgá diktit ohppiid leat aktiivvalaččat, stoahkat, suokkardit ja geavahit iežaset
áiccuid go oahpahallet giela máŋggabealat vásáhusaid bokte. Oahppit galget beassat vásihit ahte
geahččaladdat okto ja ovttas earáiguin lea oassin giela oahppamis. Oahpaheaddji ja oahppit galget gulahallat
ohppiid ovdáneami birra eaŋgalsgielas. Ohppiid čájehuvvon gelbbolašvuođa vuođul galget oahppit beassat
muitalit maid sii orrot máhttimin ja maid máhttet buorebut go ovdal. Oahpaheaddji galgá oaivadit viidásit
oahppama birra ja heivehit oahpahusa nu ahte oahppit besset geavahit rávvagiid ovddidit iežaset
gelbbolašvuođa áddet eaŋgalsgiela ja áddehallat eaŋgalsgillii, njálmmálaččat ja čálalaččat.