Matematihkan 1–10 (MAT01‑05)
Máhtudakulme ja árvustallam
Máhtudakulme 10. jahkedáse maŋŋela
Åhpadusá ulmme le oahppe galggá máhttet
- åtsådit ja generalisierit polynåvmå multiplikasjåvnåv algebrája ja geometrijja milta
Åtsådimen matematihkan galggi oahppe åhtsåt minsstarijt, gávnnat aktijvuodajt ja dágástallat ja gávnadit aktisasj dádjadusáv. Oahppe galggi ienebut dættodit stratesjijjajt ja barggovuogijt farra gå tjoavddusijt. Tjuolmmatjoavddemin matematihkan galggi oahppe åvddånahttet metåvdåv tjoavddet tjuolmav mav e dåbdå åvdutjis. Álggoritmalasj ájádallam la ájnas gå galggá åvddånahttet stratesjijjajt ja barggovuogijt gåktu tjuolmajt tjoavddet, ja dat merkaj tjuolmav tsuvkket oassetjuolmman mav máhttá systematihkalattjat tjoavddet. Ja de merkaj dat árvustallat máhttá gus oassetjuolmajt buoremusát tjoavddet digitála ræjdoj vaj daj dagi. Tjuolmmatjoavddemin la aj sáhka analysierit ja ieredit oahpes ja amás tjuolmaj gaskan, tjoavddet dajt ja árvustallat li gus tjoavddusa dågålattja.
- åtsådit ja buohtastahttet iesjguhtiklágásj funksjåvnåj dåbddomerkajt gå digitála vædtsagijt adná
- dahkat, tjoavddet ja tjielggit lignigijt ma praktihkalasj dilijda guosski
- merustallat lineára funksjåvnå låpptånimtállav ja adnet dav tjielggitjit buojkuldagájt rievddadus juohkka avtadagás ja gasskamierrefártta
- åtsådit konstánta prosentalasj rievddadimev, stuorromfaktåvråv ja eksponentiála funksjåvnåj aktijvuodav
- tjoahkkit ja dålkkut guoskavasj diedojt tevstajs oasstema ja vuobddema ja iesjguhtiklágásj lånaj birra ja adnet dajt tjuolmajt formulieridijn ja tjoavdedijn
- plánit, tjadádit ja åvddånbuktet åtsådiddje bargov mij la persåvnålasj økonomijjaj tjanáduvvam
- adnet funksjåvnåjt modellierimin ja argumentierit barggovuogij ja båhtusij åvdås
- modellierit aktijvuodajt ma guosski almma dáhtátjoahkkijda, åvddånbuktet båhtusijt ja argumentierit modellaj dågålasjvuodav
- åtsådit matematihkalasj dåbddomerkajt ja aktijvuodajt programmierima baktu
Åhpadattijn árvustallam
Åhpadattijn árvustallam galggá viehkken åvdedit oahppamav ja máhtudagáv åvddånahttet matematihkan. Oahppe vuosedi ja åvddånahtti máhtudagáv fágan 10. dásen gå formalisieriji ájádusájt ja stratesjijjajt matematihkalasj gielajn. Oahppe vuosedi ja åvddånahtti aj máhtudagáv gå åtsådi ja generalisieriji matematihkalasj aktijvuodajt ja struktuvrajt algebrája ja ulmmelasj åvdåstimij baktu. Sij vuosedi ja åvddånahtti aj máhtudagáv gå plániji, tjadádi ja åvddånbukti åtsådiddje bargov matematihkan. Sij vuosedi ja åvddånahtti aj máhtudagáv gå resonneriji ja argumentieriji ietjasij ja iehtjádij barggovuogij ja tjoavddusij åvdås.
Åhpadiddje galggá dibddet oahppijt vájkkudit åhpadussaj ja arvusmahttet oahppama mielav dan baktu jut oahppe bessi åtsådit matematihkav ja tjoavddet matematihkalasj tjuolmajt sjuggelisvuoda, modellierima ja ájádallama baktu. Skåvligav galggá oahppij guládallat sijá åvddånime birra gå la sáhka vuojnnet aktijvuodajt duon dán máhttosuorge gaskan ja válljit vuogas stratesjijjajt. Oahppe galggi bessat gæhttjaladdat ja boasstot dahkat. Dajna máhtudagájn mav oahppe vuosedi, galggi bessat moalgget majt ietjasa mielas bukti, ja ietjas fágalasj åvddånime badjel reflektierit. Åhpadiddje galggá bagádallat ienep oahppama gáktuj ja åhpadimev hiebadit navti váj oahppe bessi adnet rádijt åvdedittjat ietjasa máhtudagáv modellierimin ja dádjadusán matematihkas ja gåktu máhtti åvdusj máhtov ja tjehpudagájt adnet ådå ja amás aktijvuodajn.
Loahppaárvustallam
Åbbålasjkarakterra galggá gåvvidit oahppe åbbålasj máhtudagáv matematihkan gå ålli 10. dáse åhpadimev. Åhpadiddje galggá plánit ja dilev láhtjet váj oahppe bessi vuosedit ietjasa máhtudagáv målsudahkes vuogij majda gulluji dádjadibme, refleksjåvnnå ja lájttális ájádallam iesjgeŋga dilijn. Åhpadiddje galggá biedjat karakterav matematihkan oahppe vuoseduvvam máhto vuodon, sihke tjálalattjat, njálmálattjat ja digitálattjat gå matematihkalasj åvddånbuktemvuogijt adná, tjuolmaj tjoavddema stratesjijja ja gå reflektieri ja argumentieri tjoavddusij ja modellaj åvdås.