Opplæringslova
§ 15-2 Hovudmål på kvar skole
Kommunen og fylkeskommunen gir forskrift om kva skriftspråk som skal vere hovudmålet på kvar skole, anten bokmål eller nynorsk. Skolen skal bruke hovudmålet i den skriftlege opplæringa og i den skriftlege kommunikasjonen med elevane og foreldra.
I samband med skifte av hovudmål på ein grunnskole eller når eit fleirtal i kommunestyret eller minst 1/4 av dei røysteføre i kommunen krev det, skal det haldast rådgivande røysting. Nytt vedtak om hovudmål kan ikkje gjerast før det har gått fem år. Departementet kan gi forskrift om røysterett, ansvar for røystinga og organisering av røystinga.
Forarbeid til loven
Paragrafen erstattar delvis dagens lov § 2-5. Regelen i første ledd første punktum er utvida til å omfatte vidaregåande opplæring. Paragrafen er omtalt i punkt 17 i Prop. 57 L (2022–2023).
Kommunane og fylkeskommunane skal etter første ledd første punktum gi forskrift om kva skriftspråk som skal vere hovudmålet på kvar skole. Dei kan fastsetje same skriftspråk som hovudmål for alle skolane eller ulike skriftspråk som hovudmål for dei ulike skolane, men kvar skole kan berre ha eitt hovudmål. Det skriftspråket som ikkje er hovudmålet, er sidemålet. Med skriftspråk siktar ein til anten bokmål eller nynorsk. Paragrafen gjeld derfor ikkje for skolane som primært bruker eit av dei samiske språka.
Forskrift om kva skriftspråk som skal vere hovudmål, må vedtakast og kunngjerast i samsvar med krava til forskrifter i forvaltningslova kapittel VII.
Det følgjer av første ledd andre punktum at valet av kva skriftspråk som skal vere hovudmål, har betydning for kva skriftspråk som blir brukt i opplæringa og i den skriftlege kommunikasjonen som skolen har med elevar og foreldre. Hovudmålet skal brukast i all skriftleg kommunikasjon med elevar og foreldre, til dømes vekeplanar, beskjedar og liknande. Det er også hovudmålet som hovudsakleg skal brukast i skriftleg presentasjon i undervisninga og i faglege og skriftlege vurderingar. Det gjeld ikkje når elevane får opplæring i sidemål og i andre språk.
Andre ledd vidarefører kravet om rådgivande røysting ved skifte av hovudmål i grunnskolen.
Det følgjer av andre ledd andre punktum at nytt vedtak om skifte av hovudmål ikkje kan gjerast før det har gått fem år sidan førre vedtak. Dette er ei lovteknisk justering og ei vidareføring av femårsregelen som inntil no har vore regulert i forskrift.
Reglar om kven som har røysterett, er fjerna frå lovteksten. Dette blir regulert i forskrift.
Andre ledd tredje punktum gir heimel for departementet til å gi forskrift om røysterett, ansvar for røystinga og organisering av røystinga.